Deel 6 -  najaar 2023

Dinsdag 26 september - Gjirokastër

Syrië i Kaltër - Gjirokastër 35 km ⛅/🌧 26°C

Zacht doet het ochtendlicht zijn intrede in het dal waar we staan. Na de harde wind en regenbuien van vannacht is alles weer rustig. Wat koeien scharrelen rond met een geruststellende klingel van de halster en een herder steekt met zijn kudde schapen en geiten de P over waar we staan. Wij starten kalm aan op, internetten wat en Whatsappen met het thuisfront. Rond elven lichten we het anker en gaan onderweg naar Gjirokastër 35 km verderop.

De mooie binnenroute over de SH78 is weer werken, maar met genoegen. Een eerste klim voert ons over de Qafa e Muzinës, een 572 meter hoge pas. Met de nodige kronkels en hairpins worstelen we ons door het prachtige desolate landschap, met een enkele keer zicht op een mini-gehuchtje. Ons worden weer de nodige fraaie vergezichten voorgeschoteld, wat is de natuur toch mooi in dit land. Via een prachtige kloof waarin beneden de rivier Drino stroomt, dalen we af naar de weidse Dropull-vlakte, een groot dal begrensd door hoge kale bergruggen.   

Voor de lunch kiezen we restaurant Tradito met uitstekende beoordelingen op internet. De 'juicy meatballs' met frites en de met rijst gevulde paprika's smaken voortreffelijk. De royale porties vormen met de twee halve liters Korçabier een serieuze maaltijd, waar we wel even op kunnen teren. Ook 'tanken' we weer wat Lekh's bij een ATM. Hard nodig omdat alles hier nog met cash geld wordt betaald, pinnen is een onbekend fenomeen.

We zetten koers naar het Qendër (centrum) van de stad. De laatste paar straten gaan werkelijk (te) steil omhoog en ook nog eens over grof kei-plaveisel. We kijken wat rond in het oude Basaar-gedeelte, veel restaurants en barretjes tussen nog meer toeristenwinkeltjes met de bekende prullaria. Toch weten we daartussen nog wat leuke minischaaltjes en aantekenboekjes te vinden. 

En dan de poging om naar de hoog boven de stad in de bergen gelegen Ali Pashabrug te rijden, een oude Ottomaanse brug.

Woensdag 27 september - Gjirokastër

Gjirokastër 26°C ⛅

Een nazaat van deze familie, een man van onze leeftijd begroet ons allervriendelijkst. We drinken een kop koffie op het met wijnranken overdekte terras, onderwijl genietend van het weergaloze uitzicht over de Unesco-stad beneden ons, een plaatje. 

Zo ook de voorname woonstee met zijn vele originele details, wat duidelijk in een Oosterse stijl is ingericht. De mooie ingerichte slaap- en woonvertrekken worden op iedere etage geflankeerd door toilet- en badruimte (hammam).

We nemen afscheid en rijden naar de oude Bazaar. Heerlijk weer even rondstruinen, het is veel minder druk dan gisteren.

Na een hapje en drankje bezoeken we het Muzeu i Luftës së Ftohtë, het museum van de koude oorlog tunnel.De gids neemt ons mee in het atoombunker-tunnelcomplex en verhaalt de geschiedenis op een cynisch-humoristische wijze. De paranoia van de in Gjirokastër geboren dictator Enver Hoxha was grenzeloos. Hij was ervan overtuigd dat Albanië ooit aangevallen zou worden en wellicht zelfs in een atoomconflict verzeild zou kunnen raken. Dit was één van drie majeure bunkercomplexen die hij in het land liet bouwen. De voor het straatarme land uitermate kostbare bouw werd noodzakelijk geacht om wanneer nodig de top van het landsbestuur bescherming te bieden. Het nu 40 jaar oude tunnelsysteem met zo'n 60 Spartaans ingericht kamers is nooit gebruikt en staat er nu vervallen bij. Betonrot en langzaam binnendringend vocht doen als sluipmoordenaars hun verwoestende werk.

Eenmaal weer buiten besluiten we ook nog de grote burcht, die imposant boven de stad gepositioneerd is met een bezoekje vereren. Behalve het historisch aspect dat deze fortificaties in enige vorm al duizenden jaren over de stad waakt, blijkt het weinig bijzonders te bieden. Een hoge binnengalerij herbergt een oninteressante verzameling 20e eeuws wapentuig, kanonnen en mortieren. Wel bevestigt het uitzicht vanaf het boventerrein de strategische overheersende ligging van het kasteel.

We vinden het welletjes en keren terug naar de camping, waar zich inmiddels een wisseling van de bezetting heeft voltrokken tijdens onze afwezigheid. We worden vriendelijk aangesproken door onze nieuwe buren, een ouder Italiaans echtpaar.  

Het is al donker als wij op onze scooter klauteren en we een probleempje constateren, de verlichting functioneert niet meer. Al improviserend, Marjos schijnt vooruit met haar mobiel en ik knijp lichtjes de achterremlicht aan bereiken we ongeschonden de camping, pfffff. Onze Italiaanse buren begroeten ons hartelijk en we raken met elkaar aan de praat. Wij vertellen van ons geslaagde eetavontuur bij de wijnboer. 

Donderdag 28 september - Llixhat e Bënjës

Gjirokastër - Llixhat e Bënjës 85 km ⛅ 27°C

Uiteraard nemen nog een keer afscheid van Valter en Patrizia. Die gaan vandaag Gjirokastër bezoeken. Wij rijden via Tepelenë en door het dal van de Vjosa richting Përmet. 

De SH4 noordwaarts is een grote goede weg en voert ons ondermeer langs talloze punten waar bergwater kan worden getapt. Ook zien we overal stalletjes waar lokale produkten en in aquaria verse forel te koop wordt aangeboden. Tepelenë zelf heeft behalve een standbeeld van Ali Pasha niet veel te bieden en na een koffiestop slaan we af op de veel kleinere SH75.

De smalle brug Uri e Leklit brengt ons over de Drino. Even verderop passeren we nog een oude brug, de Ura e Dragotit, over de Vjosa en deze rivier blijven we volgen.

De Vjosa of Aoosa op zijn Grieks (hij ontspringt in het Griekse Pindosgebergte) wordt Europa's laatste wilde rivier genoemd. Het normaal gesproken bejubelde turksblauwe bergwater heeft vandaag vanwege regenval een dofgrauwe diffuse tint aangenomen. De rivier worstelt zich slingerend (en wij dus ook) door nauwe kloven en dan weer door weids terrein, temidden van het majestueuze berglandschap van de Mali i Nemërçkës. Bergtoppen soms wel 2500 meter hoog. 

We passeren Përmet en slaan na een paar kilometer bij Petran af naar Llixhat e Bënjës, thermaalbronnen naast een rivier, die vrij te bezoeken zijn. Op de volgepropte grote parkeerplaats, het verraadt de populariteit van deze hotspot, vinden we nog een prima plekje voor onze camper. En als ik polshoogte ga nemen bij de warme bronnen verderop aan de rivier, moet ik constateren dat het nu zinloos is om ons daar in het gekrioel te storten, ondanks de formidabele grootte van één van de hoofdbassins. Deze zijn overigens prachtig gesitueerd naast een bergstroom, die door een oude Ottomaanse steenboogbrug wordt overspannen. Deze Ura e Kadhiut was vroeger een belangrijke overgang op de karavaanroute van Gjirokastër naar Voskopojë en is de meest gefotografeerde iconische brug van Albanië. Terug bij de camper gaan we in de ruststand, we besluiten pas morgenochtend vroeg in de thermaalbaden te gaan badderen. Internet werkt hier ver van de bewoonde wereld nauwelijks of haperend.

Vrijdag 29 september - Korça

Llixhat e Bënjës - Korça 134 km ⛅/🌧 27°C

Het maagdelijke ochtendlicht geeft de dampende waterbronnen een sprookjesachtige uitstraling en de naastgelegen oude steenboogbrug accentueert de feeërieke ligging. De met stenen gestapelde torentjes die overal in en rond de rivier staan zijn kleine magische toetsen, zeg maar kersen op de taart, die het totaalbeeld vervolmaken. Wonderschoon. 

Ons plan om vroeg in de ochtend, het is nu 8 uur, de bronnen te bezoeken is zondermeer een goede ingeving geweest. Met slechts een handvol mensen wordt het zachte geruis van stromend bronwater in het geheel niet verstoord. We laten ons in het warme water van het grote bassin zakken, wat met een diepte van zo'n 1.20 meter en een doorsnee van 25 meter aan de rand van de rivier is gesitueerd. In dit cirkelvormige met gestapelde stenen gemaakte reservoir vloeit iedere seconde ruim 160 liter warm licht zwavelig water en stroomt aan de andere zijde een zelfde hoeveelheid over de rand. Waar gisteren misschien wel 150 mensen luidruchtig in krioelden, zijn we nu welgeteld met zijn vijven 😄. We vinden het welletjes na een half uur ronddobberen, ook al omdat de toestroom van mensen op gang komt.

Terug in de camper douchen we de nauwelijks aanwezige zwavelgeur van ons af. Het is nog steeds vroeg als we Llixhat e Bënjës verlaten en koers zetten naar Korça. Vijf kilometer verderop in Pernat als we linksaf slaan, het veel minder toeristische deel van SH4 op, is het verkeer als bij toverslag verdwenen. We hebben de met gloednieuw asfalt bedekte weg in een steeds mooier wordend landschap geheel voor onszelf. En dat is best prettig voor een route die zich heftig slingerend en stijgend en dalend door het bergterrein verplaatst. 

Hier verdwijnt onze kompaan de Vjosa uit zicht, hij gaat verder als Aooso Griekenland in. Immer stijgend en dalend in een landschap wat wisselt tussen naaldwouden, hooggebergte en hoogvlakten slingeren we voort.

Het sprintje van 50 meter naar onze geparkeerde camper is precies voldoende om ons een nat pak te bezorgen, maar verdrijft ons goede humeur niet. Weer op weg lijkt aan de serpentinen geen einde te komen en we nemen passen tot wel 1100 meter hoog. Even voor de stijging naar de Qafa e Barmashit, de Barmash-pas is het gedaan met het mooie asfalt. 

Niet alleen de aanhoudend slechte en bochtige weg vereist alle aandacht, ook voor de soms idiote inhaal capriolen van Albanese chauffeurs is scherpe concentratie nodig. Hierdoor worden we nauwelijks verrast door koeien die niet in bedwang worden gehouden door een langswandelende boerin en losgeslagen over de weg kuieren. Na een lange daling wordt de weg vlak en recht en voegt zich bij een hagelnieuwe brede hoofdweg.

Terug op het parkeerplaatsje zien we dat deze met 4 campers tjokvol staat. Het doet niets af aan onze nachtrust.

Zaterdag 30 september - Korça

Korça ⛅ 24°C

Volgende doel is de 1,5 km verderop gelegen bierbrouwer Korça. De wandeling over het licht stijgende traject kost al wat meer moeite. Rondleidingen zijn er niet in het weekend deelt de portier ons verveeld mee, wel kunnen we van het bier proeven in de naastgelegen biergarten. De grote pullen bier ad € 0,80 per stuk zijn een pleister op de wonde.

Voor het diner strijken we neer in restaurant Antik. De heerlijk gevulde Portobello's worden gevolgd door een prima spagetti-gerecht. Het is al donker als we op ons overvolle parkeerterreintje bij de camper arriveren. Rustig gaan we de nacht in.

Zondag 1 oktober - Memlisht

Korça - Memlisht 129 km ⛅ 25°C

We wanen ons, nee we zijn in Parijs. De bistro-achtige inrichting van restaurant Le Paris met aan de wanden herkenbare francofiele foto's en uitingen, de receptuur op het menu creëren tesamen met de in Givet geboren Chef een onmiskenbare Franse ambiance. Het joie de vivre wordt optimaal versterkt door de muzikale omlijsting van bekende chansons, zo passeren Aznavour, Bécaud, Barbara, Ferrer, David en Sanson allemaal de revue.

Het Petit Dejeuner Complet van onze gastheer, de aimabele JP Chavanon, die vanwege zijn Albanese vrouw al 9 jaar hier woont, is de echte surprise. Een zalige huisgemaakte in roomboter bereide croissant, vers geperste jus d'orange, confiture en toast vormen samen met een heerlijke fluffy omelet met jambon en fromage en uitstekende koffie met warme melk en crème een omvangrijke maaltijd. Een heerlijk begin van de dag.

Terug bij de camper maken we nog even een praatje met onze Nederlandse buren uit Doesburg, die richting Gjirokastër gaan. Ook wij nemen afscheid van de vriendelijke hotelier en gaan op weg naar het meer van Ohrid. Op de grote weidse vruchtbare vlakte boven Korça worden allerlei producten verbouwd. In stalletjes aan de kant van de weg wordt de oogst van de hand gedaan, een enorm aanbod van aardappelen, uien, appels, tomaten, groenten, meloenen etc. En ook wij vullen hier onze voorraad aan. De vriendelijke man stopt Marjos als bonus twee appels en een peer in haar hand, waarschijnlijk omdat we voor 4 tomaten en bananen de hoofdprijs van € 0,80 hebben betaald.

Wat verderop zien we onder ons het meer liggen, ongetwijfeld prachtig maar de heiige weercondities verhullen veel. We besluiten een rondje te rijden om het meer, dat voor 2/3 in Noord Macedonië gesitueerd is.

De eerste grensovergang wordt redelijk rap genomen. 

Bronnen die even verderop ontspringen laten een brede zachte stroom glashelder water naar het meer vloeien. Mensen gooien voor goed geluk muntstukken in het water die als een flonkerend tapijt de bodem bedekken. Het kerkje bevindt zich feitelijk op een binnenplaats omdat het is omgeven door een foeilelijk hotelrestaurant. Het interieur van het mooie gebedshuis is de echte verrassing. Het is van top tot teen met prachtige eeuwenoude fresco's beschilderd.

klooster Sveti Naum

Meer van Ohrid

Onze lunch bestaat uit patat met een hamburger en uiteraard worden hier onze euro's geaccepteerd. Het is inmiddels toch al wat later en zonder te stoppen vervolgen we ons rondje om het meer. In vergelijk met buurland Albanië oogt dit gedeelte van Noord Macedonië veel welvarender, hotels, huizen en wegen geven althans die indruk. Dat wordt onderstreept als we wederom de grens passeren en weer in Albanië belanden.

De heerlijke gegrilde kipstukjes met groenten begeleid met een glas goede rode wijn vormen de apotheose van een mooie dag.

Maandag 2 oktober - Arnissa

Memlisht (Alb) - Arnissa (Gr) 179 km ☀️ 26°C

'Yassas' zegt de vriendelijke Griekse grensambtenaar, als we hem de paspoorten overhandigen. Die worden met een brede glimlach en een 'Welcome to Greece' in notime aan ons teruggegeven. Ons Griekse avontuur kan aanvangen.

Een dag die overigens startte met het gratis verse brood van het hotel en het retourneren van de schone was, service hoor! En nadat die was weer is opgeborgen, draaien we de contactsleutel om en gaan onderweg. Vandaag naar Griekenland, naar een overnachtingsplek aan het Vegoritida stuwmeer bij Arnissa. En voor het laatste traject in Albanië kiezen we een leuke binnenroute.

Zo kunnen we nog voor een laatste maal genieten van het Albanese landschap en de straattafereeltjes van de dorpjes die we doorkruisen. In deze uithoek gaat de vooruitgang veel trager, het leven is weinig aan verandering onderhevig. Een oud trekkertje haalt een paard en wagen in en in een dorp gooit een oude vrouw maïskolven op het dak van haar huisje om te drogen. Zo is het altijd al gegaan en zal het ook wel nog even blijven.

De natuur met de prachtige bergen, kusten en stranden vormen op zichzelf al een goede basis. Gecombineerd met de interessante historie in met name het Zuiden, het eten en de vriendelijkheid van de mensen zijn het mooie ingrediënten voor een bezoek. Wel moet je de soms slechte wegen, idiote verkeerscapriolen, veel afval op straat en zwerfhonden voor lief nemen. Een goed humeur, geduld en een zonnebril zijn goede kameraden onderweg, oja en cash geld, pinnen is een onbekend fenomeen.

Als we de grensovergang na Kashticë passeren, verandert er veel. De scheidslijn tussen de twee landen is niet een theoretische lijn op de kaart, maar vertaalt zich letterlijk naar de feitelijke situatie. Niet zozeer dat het landschap verschilt, het mooie berglandschap zet zich onverminderd voort, maar wegen veranderen op slag naar ruim breed en goed asfalt. De huizen onderweg en dorpjes zien er fris, welvarend en opgeruimd uit.

Zelfs de verroeste waarschuwingsborden voor overstekende beren worden getransformeerd naar grote kleurige infoborden met een boodschap van gelijke waarschuwende strekking. En dan de supermarkten. Na weken van minimarkets met minimaal assortiment staat daar weer een giga Lidl supermarkt. Wel zien we dat prijzen een vlucht aan het nemen zijn, de inflatie slaat zelfs bij deze discounter hard toe. Zes blikjes Schweppes tonic voor € 8,63 vinden we best wel gortig. 

P N40.787998 O21.833672 gratis géén voorzieningen