Deel 1  Spanje/Portugal najaar 2019 

Vrijdag 30 augustus- Etampes

Zoetermeer - Etampes   527 km    ☀️27°C

Na de laatste ditjes en datjes zijn we om half drie onderweg. De drukte op de A4 beloofde al weinig goeds en dat klopt, vandaag zeer veel file-oponthoud met name bij Antwerpen. Toch stug blijven doorrijden, want de eerste aanzet van de reis geeft verderop wat adem. Blijft toch altijd opvallend hoeveel malloten er op de weg zitten, die met veel risico inhalen en invoegen. 

Gezien het tijdstip, zo rond 21.00 uur geen probleem om rond Parijs te rijden en om half elf arriveren we in Etampes op een eenvoudige P4N CP parkeerplaats. We duiken niet al te lang daarna ons mandje in, heerlijk. Zo de eerste aanzet is gemaakt. 

Etampes    P4N CP parkeerplaats

Zaterdag 31 augustus - Hondarribia

Etampes -  Hondarribia    779 km  ☀️ 28°- 🌥 23°C   

Uitgerust opgestaan en na douche en ontbijt  zijn we om 7.30 uur weer onderweg. Eerst naar een tankstop 300m verderop bij de Carrefour ad. €1,33/liter. Na de snelwegen gisteren door NL en België en de A1 tot Parijs, pakken we nu de N20 naar Etampes. Vandaag is de voorgenomen route richting Spanje Orleans-Vierzon-Limoges-Perigueux-Marmande-Mont de Marsan-Dax-Irun- Hondarribia. Het laatste stuk van de route breien wij er in de loop van de dag aan, als we merken, dat de reis goed vordert. Op de binnenweg richting Orleans is het fijn rijden, weinig verkeer, het is niet alleen vroeg maar ook zaterdag. Na Orleans worden stukken snelweg afgewisseld met prima te berijden N- en D-routes. Het is goed weer en de reis gaat door een mooi landschap en soms door veel leuke plaatsen(jes). 

Tussen de middag lunchen we, uiteraard met heerlijk aangeschaft vers stokbrood op een P-tje in de zon. We genieten ervan om weer onderweg te zijn met de camper. We passeren talloze plekken, waar we in het verleden al zijn geweest (oa Oradour-Duras) of die we in de toekomst nog eens uitgebreid aan willen doen (oa Limoges-Perigueux). 

                   Lunchen onderweg bij  La Coquille

          Spaanse grens 18.45 uur

Het weer wordt minder als we de grens met Spanje naderen, de Pyreneeën hullen zich in de nodige wolken. Om 18.45 uur passeren we de grens en slaan meteen de snelweg af om naar Hondarribia te rijden. Prachtige binnenroute door een eeuwenoud bos, zeer smal (lijkt Schotland wel) en steil stijgend. Om 19 uur arriveren we op P4N parkeerplaats. Deze biedt een fantastisch uitzicht op de zee en de omliggende omgeving, onder meer Hendaye, de Franse grensplaats. Wolken en mistbanken veranderen van minuut tot minuut de view vanaf deze heuveltop. We stellen ons op naast een oude NL Mercedes-Benz. Het blijkt een gezin te zijn, paps, mams en 2 kinderen van 4/5 jaar, die al 8,5 maand in Spanje aan het rondtrekken zijn, leuk! Na een wijntje, heerlijk Marokkaans gegeten en niet lang na de koffie zoeken we ons bed op. 

CP Hondarribia

Zondag 1 september - Donestasia (San Sebastian)

Hondarribia - Donestasia (San Sebastian) 21 km  ☀️ 25°

Zo dat is genieten, ontbijt met zo'n uitzicht. We lopen vervolgens nog even buiten rond op deze bergtop en spreken met twee Nederlandse Camino-gangers, die gisteren op het vliegveld alhier zijn gearriveerd. Zij gaan de komende 4 weken naar Santiago de Compostela lopen via de Camino del Norte, een heftige, maar mooie route langs de kust. Het uitzicht hier is wonderschoon en het geeft ons gelegenheid om nog wat plaatjes te schieten. We nemen afscheid van de NL-familie met de bus en rijden via een prachtige binnendoor-route a la Schotland naar San Sebastian, oftewel Donostia in het Baskisch. Natuurlijk staan de wegverwijzingen geheel of minstens in het Baskisch, een taal waar géén touw aan vast te knopen is.  

We kiezen voor de CP bij de Donostia Arena op parking Illumbe, waar veel campers en touringcars staan. Ondanks het schuine parkeervlak slaagt ons autolevel-systeem erin de camper vrijwel pas uit te lijnen. Scooter uitgeladen, helmpjes op en onderweg naar de stad en boulevard. Na een kwartiertje parkeren we pal achter de boulevard en lopen die op.

Prachtig, zoals deze van foto's bekende kom-boulevard aan de baai van de Golf van Biskaye is gelegen. Het is een drukte van belang, talloze mensen  staan langs de monumentale stenen hekmuur naar het water te kijken. Verderop is de boel zelfs afgezet en ontwaren we vele camera's. Als we informeren, wat er zich hier afspeelt, krijgen we te horen dat er straks belangrijke zee-roeiwedstrijden gaan plaatsvinden.

We lopen de stad in, het is nu 12 uur en we hebben zin in de beroemde pintxos. Navraag bij een oudere autochtoon levert een paar goede adresjes op en in één daarvan strijken we neer. We vergapen ons aan de prachtige  smaakvolle uitstalling van de beroemde hapjes. Wow dat ziet er fantastico uit! In een aantal ronden bestellen we de nodige pintxos en die zien er niet alleen fraai uit, maar smaken ook werkelijk hemels, de beste tapas EVER! Vergezeld van een Bianco en een Sidra is het smullen geblazen. De uiteindelijke schade is €25,- , niet echt goedkoop voor Spaanse begrippen, maar dubbel en dwars waard. 

We wandelen door de oude kern naar Plaza Constitucion en nemen in het zonnetje nog een cafe con leche. De pintxos barretjes stromen weer wat leeg, want op de TV zijn de spectaculaire zee-roei-races afgelopen en door de stad lopen duidelijk herkenbaar de fans uit de roei-steden die deelnamen. Op de terugweg naar onze scooter nog wat Baskische lekkernijen gekocht: pasteis vasco en wat soorten chocolade truffels. We rijden terug naar de camper om daar de F1 van Spa te kijken. In de eerste bocht is het al klaar voor Max Verstappen, die na een slechte start botst met Raikonen. Als we opnieuw de stad in willen gaan, de pintxos lokken, gaat het regenen, op zijn Baskisch, langzaam en gestaag. Nee, dat zien we niet meer zitten en we blijven in de camper. We dubben wat we morgen gaan doen, we zijn er nog niet uit. Of hier blijven en de funicular (bergkabelbaan) bezoeken en alsnog pintxos eten of verder trekken.

Maandag 2 september - Islares

Donostasia - Islares    77 km  ☀️ 28°

Na ampel beraad besluiten we vandaag te vertrekken. Eerst langs de kustlijn rijden Zatautz-Getaria-Zumaia en dan door naar Eibar. Zo gezegd, zo gedaan. Leuke binnenroute, die pas na Zarautz pal langs de fraaie kust gaat. Al snel doemt Getaria op, waar we de camper langs zee weten te parkeren. Te voet gaan we via de vissershaven het eeuwenoude stadje in. 

In een etablissement aan de haven, waar we een café con leche drinken, trekken de uitgestalde pintxos onze blik en we bestellen er wat. Deze doen niet onder voor die in Donostia, verrukkelijk.

We wandelen verder en proeven de sfeer van het stadje en laten die op ons inwerken. In de hoofdstraat kunnen we wederom de pintxos-verleiding niet weerstaan en bestellen er nog wat in een eettentje en merken het verschil. Ze zien er wel uiterst smaakvol uit, maar zijn qua beleving maar heel gewoontjes. Afijn, misschien zijn we te verwend geraakt.

We hobbelen over de oude keitjes terug naar de camper, starten de motor en voort gaat het langs de kust tot Zumaia. Hier zwaaien we onverwachts en onbedoeld de snelweg op richting Eibar; we laten het maar zo, het is niet zo ver. In Eibar kronkelen we door het bergachtige stadje op zoek naar het beroemde voetbalstadionnetje, waar menig grote bezoekende Primera Division club, huiverig de wedstrijd aanvangt (Eibar thuis= angstgegner).

Door mensen verwonderd nagekeken, draaien we door wat onmogelijke straatjes met ons gevaarte en staan ineens voor het stadion. Echter een plek om te stoppen is er niet en we vangen slechts een kleine glimp op van het interieur, jammer. Dan volgt een binnenroute, die ons over zeer steile hellingen voert naar Elegato, Elotorio en Durango. Daar schieten we de péage op, omdat we Bilbao willen passeren, een stad die we in voorgaande vakanties al hebben bezocht. Eind negentiger jaren hebben wij zelfs drie zomervakanties geheel of gedeeltelijk op de Noordkust van Spanje doorgebracht en we kunnen ons permitteren selectief te zijn in de te bezoeken plekken en plaatsen. We hebben ons oog laten vallen op een aantal CP's bij Orinos en Islares. De prachtige route er naartoe biedt fraaie vergezichten over de mooie kustlijn. Na Castro Urdiales verlaten we bij Orinos de snelweg. De CP's daar zijn of onbereikbaar en/of verkeerd gelegen en verboden te overnachten plekken. We rijden een klein stukje terug naar Islares, het is maar een paar kilometer. 

Daar vinden we aan zee, een hele leuke plek boven het water. Je kan met een trapje het water bereiken om te zwemmen. Bovendien is het uitzicht top en tafeltje en stoelen kunnen op het grasveld worden gezet, direct voor de camper. Dat bedenken onze vers-gearriveerde NL-buscamper-buren ook. Er ontstaat een geanimeerd gesprek over en weer, waarbij wat persoonlijke zaken worden uitgewisseld. Harry en Nelleke uit Goes vertellen hoe ze momenteel hun pensionado-leven invulling geven en wij vertellen het nodige over onszelf. Gezellig buiten eten, ieder overigens met zijn eigen potje en wat naborrelen, op zo'n plek heel leuk. Rond 21 uur wordt het te fris en breken we op. 

Ik stuur Thole (camperforum) nog een berichtje wat hun plannen zijn de komende dagen. Deze antwoordt dat ze morgen nog in Comillas zijn maar dan mogelijk vertrekken vanwege aankomend slecht weer. Afin we moeten morgen maar even bezien wat wij gaan doen.

Dinsdag 3 september - Comillas

Islares - Comillas   105 km  ☀️ 24°

Vanmorgen staat er een harde wind en ja als ik mijn neus om half negen buiten de camper steek is het best frisjes. Overigens ziet het er wel uit dat het alsnog prachtig weer wordt. Onderling besproken wat te gaan doen vandaag. We blijven hier tot halverwege de middag en vertrekken dan richting Comillas. Dat is niet al te ver, een goede 100 kilometer en in anderhalf uur weg te rijden. Vooraf aan dat tripje gaan we ons hier vermaken. Beetje gelezen, beetje gekletst met Harry & Nelleke en voor de lunch wat tosti's gegeten. De zon doet inmiddels haar uiterste best en de wind is wat gaan liggen. De zwemkleding opgesnord en vanaf het lager gelegen strand bij eb het water in. Oef da's fris, even doorkomen. Grote golven helpen daarbij een handje en dan is het best lekker. Na een stranddouche, lekker bijgekomen met een cafe con leche in het naastgelegen restaurant. Terug bij de camper laten we voor Harry & Nelleke nog een notitie met wat info en ons telefoonnummer achter en wensen hen nog een goede reis. 

Dan onderweg. Eerste stuk prachtig uitzicht over de plek waar we stonden aan de baai en daarna over de A8 door het binnenland naar de afslag Santilliana del Mar.  

Na een paar kilometer bereiken we het strand van Comillas, waar we vanuit de verte al een rij campers ontwaren. Na wat laveren tussen geparkeerde auto's vinden we een prima plek direct aan het strand. Als ik wat boodschappen heb gedaan en terugkom zie in Marjos op de stoep al geanimeerd met Thole en Everdien kletsen.

                                                      Parkeren aan het strand in Comillas

We spreken af om 18 uur bij hen op de borrel te gaan. En dat is reuze gezellig. We hebben veel zelfde interesses en ideeën over dingen, maar dat gevoel kreeg ik al van onderlinge postings op het camperforum. Rond 21 uur stappen we op en vragen hen terug op de koffie morgenochtend voor hun vertrek. Een restaurant verderop is nog open en biedt een eenvoudige maaltijd.

Woensdag 4 september - Comillas

Comillas    ☀️ 25°

Vroeg opgestaan. Het is nog frisjes maar onbewolkt en het belooft een goede dag te worden vandaag. Harry & Nelleke vragen waar we staan, komen vandaag ook naar Comillas, leuk. Rond half tien komen Thole en Everdien op de koffie, die vertrekken vandaag naar Canga de Onis. Nog even gezellig met elkaar gekeuveld en toen hartelijk afscheid van ze genomen, wat een leuke mensen! Wij pakken de rugzak en de benenwagen en lopen via het tunneltje Comillas in. In het kleine centrum dwalen we wat rond. Het ziet er best grappig en authentiek uit en op het Plaza Constitucion zetten we ons neer voor een mini-ontbijt, cafe con leche en een tostado con tomato, njam, njam. Voldaan vervolgen wij onze weg naar El Capricho van Gaudi, een huis wat is gebouwd voor een zwager van een markies. Het is één van Gaudi's eerste creaties, toegang €10 voor ons tweetjes. Juweeltje van een gebouw, wat is dit mooi en bijzonder en in een fraaie tuin-setting. We dwalen ruim 2 uur rond in dit pand en maken veel foto's. 

Buiten blijkt het toch wel goed weer te zijn en mede in het kader van wat kathedraal-moeheid  gaan we niet alle andere bijzonderheden af van dit stadje (route Modernista en route Monumental). Teruggekomen bij onze camper aan het strand zien we de buscamper van Harry & Nelleke al staan, die zijn dus ook gearriveerd. Zo te zien zijn die met de fietsen op pad. Wij gaan lekker op het strand zitten, net na de balustraderand en 10 meter van onze camper. Ondanks het mooie weer voelen we geen behoefte om hier te gaan zwemmen. De vele rotsrichels in zee na het mooie zand nodigen daartoe niet bepaald uit. We halen een kopje thee uit de camper en overzien gezeten op onze luie stoel het strandgebeuren voor ons. Niet ver van voor ons, begroeten een paar stokoude bejaarden een gelijksoortig stel en even later voegt zich daar nog een vrouwelijke leeftijdsgenote bij. Het vermakelijke tafereeltje van hartelijke begroetingen, de gesprekken ondersteund door mimiek en gebaren en de wijze waarop zij zich voor deze gelegenheid hebben gekleed, doet ons glimlachen en we genieten volop. De hele acte de présence duurt zeker een klein uurtje en we dopen hen de "Comillas Basterd's".

Nadat zij langzaam wegsloffen en en over strand en boulevard uitwaaieren, ontwaren wij Harry & Nelleke, die zojuist per fiets zijn teruggekeerd uit het stadje. Ze voegen zich bij ons op het strand en er volgen weer de nodige gesprekken over wie, hoe en wat. Na een gezamenlijke maaltijd op het strand met een lekker wijntje, is het rond half negen gedaan met de pret en gaan we terug de camper in; toch wel goed verfikt in de zon. 

Donderdag 5 september - Ribadesella

Comillas - Ribadesella   73 km  ☀️ 22°

Heerlijk uitgerust opgestaan vanmorgen en nog even wat met Harry & Nel gesproken. Zij willen naar Ribadesella naar een CP op een boerderij. Ons uiteindelijk reisdoel vandaag is ook Ribadesella. Dus het zou zo maar kunnen zijn dat we elkaar aan het eind van de dag weer zien. We gaan op weg en eerst rijden we naar een P4N-plek bij een hotel waar we volledig kunnen servicen en dat is echt nodig. Na ook een tankstop zetten we koers naar Llanes, een leuk oud stadje en waar we ruim 20 jaar geleden ook zijn geweest. We rijden er eerst met de camper door de winkelstraat heen en parkeren vervolgens 2 kilometer verderop de camper. Met het scootertje rijden we terug naar het centrum, parkeren en lopen kalmpjes aan door het gezellige stadje. We kopen in een leuke specialiteiten-shop oa Cabrales-kaas, de unieke blauwschimmelkaas uit de Picos. Het gaat regenen net als afgelopen nacht en omdat het toch lunchtijd is, duiken we een mooi restaurant in, met op de voorruit uitstekende aanbevelingen van TripAdvisor. We gaan beiden voor het -menu del dia-, Marjos vooraf Arroz con Mariscos (rijst met zeevruchten) en ik een salade met Cabrales-kaas, gecarameliseerde uien en ham met een zalige dressing, heerlijk allemaal! Tweede gang, Marjos gegrilde tonijn en ik tong in knoflooksaus, perfect. Toetje, ik een soufflé met room en fruit, Marjos walnoottaart. Voor alles € 15 p/p inclusief wijn en zalig gegeten.

Voldaan terug naar de camper gescooterd en weer onderweg, afwisselend op de kustweg en de A8. Prachtige Ria-kust, vaak met mooie intieme baaitjes en strandjes en dan weer heuvels, uitlopers van het Picos-gebergte. Halverwege de middag arriveren we in Ribadesella. We doen een poging om vlakbij de brug te parkeren, om een foto te maken van de geraamten van oude (roei)boten, die in de drooggevallen modder (eb) van de Ria (zee-inham) liggen, een apart beeld, maar dat parkeren lukt niet. Voordat we het weten rijden we het stadje al weer uit, stapvoets. Een fietser passeert ons, het is Harry en die legt ons snel uit, waar zij hun bivak hebben opgeslagen. Zij hebben hun camper geparkeerd net buiten Ribadesella bij een sportschool, tegenover de ingang van de prehistorische grotten. Die aanwijzingen volgend, vinden we hun camper en parkeren de onze ernaast, mooie stek! Tafeltje en stoelen eruit, wijntje erbij met uitzicht op de voor ons gelegen en nog steeds eb-droge Ria. We kletsen over van alles en nog wat, als we worden onderbroken door twee politie-agenten. Zij vertellen ons dat we hier niet mogen overnachten en ook niet (buitenzittend) campinggedrag mogen vertonen en wandelen weer weg.  Onderling bespreken we kort, dat hier niet mogen staan middels verbodsborden moet worden aangegeven, daar is geen sprake van en dat voorts het niet mogen vertonen van campinggedrag tussen vele picknick-ende mensen om ons heen, onzinnig is. Harry hobbelt achter de politiemensen aan en weet hen te overtuigen. We mogen overnachten en buiten blijven zitten, mits we er geen rotzooitje van maken. Geanimeerd zetten we ons gesprek buiten voort, reuzegezellig. Later op het eind van de middag, gaat het wat spetteren en zetten we de borrelgesprekken voort in onze camper.  's Avonds komen de twee agenten nog even kijken hoe alles is en zwaaiden ons vriendelijk toe. 

Vrijdag 6 september - Playa de Verdicio

Ribadesella - Playa de Verdicio       132 km    ☀️  24°

Rond 9 uur zijn we vertrek-klaar. Harry wil vandaag richting Aviles, dat willen wij ook, specifieker nog zo geven we aan naar Playa de Verdicio. Dat lijkt hun ook wel wat. Onze plannen voor onderweg uiteen gezet zoals de vlakbij gelegen grot La Cuevona de Cueva en wat verder weg het uitzichtpunt Mirador de Fitu. Dat willen ze ook wel en besluiten ons te volgen. De imposante grottunnel (oa in de WoMo Nord Spanien genoemd) kan je met de camper berijden, Wow!

Na de nodige foto's, gaan we over dezelfde binnendoor-sluip-kruip-weggetjes terug naar de grote weg om vervolgens een eindje na Caravia af te slaan, de AS-260 op richting Mirador de Fitu. Dit is een spectaculair hooggelegen uitzichtpunt, niet alleen over de Picos, maar ook over het aangrenzend gebergte en de zee. Daarvoor moet wel veel geklommen worden, dus de weg gaat, af en toe steil, omhoog en omhoog. Onderweg zien we vele oude fotogenieke voorraadschuren op palen (bouw om knaagdieren te weren).

Het uitzicht vanaf de werkelijk prachtig aangelegde uitkijktoren is formidabel en zelfs het weer werkt redelijk goed mee. Na een kop koffie geeft Harry aan dat zij via een supermarkt alvast naar de voorgenomen CP gaat, wij willen nog naar een andere bezienswaardigheid in Val de Dios.

Google verwijst eerst naar een punt in Villaviciosa, gelegen aan de gelijknamige Ria, dus daar rijden we eerst naartoe. Net buiten het centrum vinden we niet wat we zoeken en besluiten eerst maar wat te gaan eten. Leuk stadje en op een buitenterras voor een habbekrats heerlijk zitten lunchen. Omdat ooit in dit historische stadje de bijna-vorst Carlos I (onze Karel V) aan land is gekomen, zijn hier best wat Spaanse toeristen. Navraag naar Val de Dios wijst ons naar een 8 kilometer verderop aan de Camino gelegen kerk en klooster. Als we daar arriveren treffen we dit wegens renovatie gesloten aan. Wel kunnen we zien hoe mooi dit pre-romaanse complex (9e eeuw) erbij ligt.

Dan en route naar de eindbestemming vandaag, Playa de Verdicio, eerst nog binnendoor -da's een vergissing- en het laatste stuk over de A8. De CP zelf ligt bovenop de met gras bedekte kliffen en doen bijna Engels aan. Playa de Verdicio, het zandstrand beneden ons,  ligt aan een baai omgeven door rotsformaties en is een populaire hotspot voor surfers, die in grote getale aanwezig zijn. Daar getuigen ook de vele surf-campers van op de CP en daartussen zien we de buscamper van Harry & Nelleke staan. Zij hebben voor ons een plekje vastgehouden met prachtig uitzicht. Weer een genoeglijk samenzijn, heerlijk geborreld en gekletst en nu wel voor de laatste keer. Zij slaan morgen zuidwaarts af richting Portugal, wij willen de Spaanse noordkust nog verder blijven volgen. Nog wat tv gekeken, oa Duitsland-Nederland kwalificatie, die met 2-4 uitstekend voor ons uitpakt. Na Jinek vinden we het genoeg en blazen we het kaarsje uit.