Deel 3 mei/juni 2025

Donderdag 29 mei - Koguva

Riga (Lt) - Koguva (Est)     289 kilometer      🌤️ 22°C

Bye, bye Riga, wat ben je een heerlijke stad en wat hebben we genoten. Maar het is tijd om verder te gaan. Om niet stedenmoe te worden door dit soort bezoeken achter elkaar te plakken, gaat de reis vandaag naar de eilanden Muhu en Saaremaa in Estland. Daar wordt mooie natuur gecombineerd met oude dorpjes, althans dat beloven de reisgidsen. Riga laat ons niet zo maar los. Niet alleen blijkt de stad in noordelijke richting groter dan gedacht maar ook de nodige files en verkeersdrukte geven oponthoud. Na een brug verdwijnt de stedelijke bebouwing,  opent de natuur zich weids en rijden we in het groen. De weg weliswaar enkelbaans, is dermate breed dat verkeer vaak naar de zijkanten uitwijkt om anderen gemak te bieden bij het inhalen. Deze route voert uiteindelijk naar Estland en Tallinn.

Soms vangen we een glimp op van de Golf van Riga, onderdeel van de Oostzee. Kilometers rijgen zich gestaag aaneen en even over twaalven doemt de grens van Estland op, die we net als alle andere grensovergangen dusver, zo passeren. Ogenschijnlijk vanwege het ontbreken van controles lijkt er geen grens meer te zijn, doch er is wel degelijk een verandering te bespeuren in wat we buiten zien. De hoge bossen van Letland maken plaats voor keurig opgezette landbouwareaal zonder veel huizen. Als er dan bos komt dan hebben de hoge Letse naaldbossen plaats gemaakt voor Estse loofbossen, met name berkebomen.

Na Pärnü een wat groter stadje, maken we een stop bij een tankstation, waar gratis vers en fris drinkwater kan worden ingenomen. We maken van de gelegenheid gebruik om in het erbij gelegen restaurant een heerlijke warme maaltijd naar binnen te werken. Hier verlaten we de hoofdweg naar Tallinn en slaan af richting Virtsu, de havenplaats voor de veerboot naar Muhu. Was er eerst nog sprake van aardig wat verkeer, nu is de weg vrijwel leeg. Overigens nog steeds breed en uitstekend berijdbaar. Zo'n 20 kilometer voor Virtsu neemt over een afstand van ruim 2 kilometer de wegbreedte ineens fors toe. Het wordt wel vier keer zo breed. Ik gok erop dat dit is gedaan om te kunnen oefenen met militaire straaljagers, zodat die hier kunnen landen. Er zijn namelijk wat wijde rubbersporen zichtbaar, die meer passen bij deze gedachteflits en de grote afmetingen verklaarbaar zouden maken. Op de gisteren op internet verkregen e-tickets is een afvaarttijd van 17.00 uur gereserveerd. We kunnen echter bij aankomst in Virtsu direkt de veerboot van 15.50 uur oprijden, prettig. De half uur durende overtocht kost per afvaart slechts € 20,- , een koopje in onze optiek.

Muhu is een vlak bebost eiland, niet al te groot met een diameter van 20 kilometer. De huizen die we her en der zien zijn overwegend van hout en zien er verzorgd uit. Over een goede weg bereiken we Koguva, een oud vissersdorpje aan de andere kant van het eiland, nu beschermd gebied. 

Het gehuchtje met zijn pittoreske oude huizen en boerderijen en met mos begroeide muurtjes herbergt ook een openluchtmuseum. In vele huizen wonen nog de afstammelingen van de oorspronkelijke bewoners van 500 jaar geleden. 

Vrijdag 30 mei - Kuressaare

Koguva - Kuressaare     84 kilometer    🌤️ 23°C

Natuurlijk doen we dat. Opvallend is dat de eenvoud van buiten zich binnen voortzet en juist dat verleent het karakter, eigenheid en authenciteit. Eeuwenoude wazige fresco's, een karakteristieke preekstoel, ongepolijst oude kerkdeuren worden omgeven door muren die door vocht op sommige plekken groenig uitslaan. Op de vloer staat achteraan opzij de oude verwrongen geblakerde koperen nok gekroond met de nu kromme haan. De vrouw vertelt dat deze ooit de verdwenen houten toren sierde, die sneefde door brand tijdens een aanval van de Duitsers in WOII. Wij vinden het kerkje een pareltje, een juweel om te koesteren vertellen we de vrouw. Zij hoort het compliment glimlachend aan.

De Coop-Konsum is een uiterst moderne supermarkt en geeft een indruk welk assortiment levensmiddelen hier gebruikelijk is. Prijzen zijn net als in de andere Baltische staten redelijk conform die in Nederland. We slaan het nodige in en hebben vooral hoge verwachtingen van het nog warme zware donkerbruine brood en de verse haringsalade. Die proberen we bij terugkomst meteen uit en zowel brood als salade zijn een schot in de roos, zalig.

De ankers worden gelicht en de rit gaat naar het volgende eiland Saaremaa. Geen veerpont om het tussenliggende water te overbruggen, maar een dam waarover de weg loopt. Hier staat best wel wat wind en de normaal zo rustige Oostzee is nu best woelig.

Direkt aan de overkant 6 kilometer naar rechts liggen de ruines van de Maasi Ordensburg. Deze 13e eeuwse burcht van de Duitse Orde werd tijdens conflicten met de Denen eind 16e eeuw veroverd en vernield. Een kassa is er niet en je moet zelf je weg vinden over de site. Ofschoon bedekt met een houten dak om verder verval te voorkomen zijn bovengronds vertrekken niet of nauwelijks herkenbaar. De kelderuimtes waar ooit de grote hallen waren zijn wel goed bewaard gebleven. Dankzij wat restauratie krijg je een aardige indruk van hoe het er destijds uitzag. Nu worden de keldergewelven bewoond door tientallen zwaluwen die tijdens mijn bezoek gealarmeerd vanuit hun nesten over mijn hoofd vliegen.

Dertig kilometer verder ligt Kaali een minigehuchtje. Hier ligt iets bijzonders, een kratermeer ontstaan door de inslag van een meteoriet. Het is de op acht na grootste meteorietkrater ter wereld. Ook deze plek is gratis te bezoeken en ligt slechts 250 meter van een forse parkeerplaats. Het lager gelegen cirkelvormige kratermeertje is rondom omgeven door hoge heuvelranden die door de enorme inslag zijn gevormd. ligt. Eenmaal bovenop de rand geklommen, krijgen we toch wel een idee met welk geweld destijds het roodgloeiende gevaarte van 1000 ton met een diameter van 6-8 meter hier is ingeslagen. De enorme explosie was ook aanleiding voor oude volken om deze plek ritueel te eren, het werd een heiligdom. Talloze opgravingen bevestigen die theorie.

Als we wegrijden, wringen we ons door een lopende grote bruiloftstoet heen, waarschijnlijk op weg naar de krater. Moderne aanbidding, die helemaal in lijn ligt met wat op dit eiland altijd gewoon en traditie is geweest. De laatste kilometers brengen ons in Kuressaare, de oude hoofdstad van het eiland Saaremaa. We zien een flits van de gerestaureerde oude bisschopsburcht, maar die bekijken we pas morgen. Nu kalm onderuit.

Zaterdag 31 mei - Koguva

Kuressaare - Koguva      160 kilometer    🌤️ 18°C

Met een bulderend kabaal wordt net uit zicht de motor van de ralleywagen gestart. Imponerend, de vibraties knallen door ons lijf. Marjos maakt zowaar een sprongetje van schrik. We komen net terug van een wandelingetje door het centrum van Kuressaare. Ondanks haar leeftijd van ruim 500 jaar heeft het stadje weinig te bieden. Een kerkje, een wat ouder pandje, een nieuwe fontein that's all. 

Er is ook nog geen sprake van enige reuring rond tien uur, alles is nog in rust. We scharrelen door een kleine kunstgalerie, waar met name de schilderijen van Konrad Mägi opvallen door hun thema, het eiland Saaremaa. Vlugge constatering is dat alles behoorlijk is overprijsd.

De temperatuur heeft vandaag wel een jas uit gedaan en wij een trui aan. Mmmm is dat wel de juiste uitdrukking. Ik bedoel aan te geven dat de buitentemperatuur een forse stap omlaag heeft gedaan. Een gure wat noordelijke wind zal ons de hele dag parten blijven spelen. Maar soit, wat maakt het uit. Kuressaare heette ooit Arendsburg naar de gelijkname grote bisschopsburcht die door de Duitse Orde werd gebouwd. Daar maken we overigens een rondje omheen want op dit tijdstip is het grote complex nog niet geopend.

De blik wordt noordwaarts gericht, naar Panga waar aan de kust wat kliffen zijn. De weg er naartoe is weer uitstekend berijdbaar, breed en goed asfalt en ook nog weinig verkeer. De scenery onveranderd, groen met bos en wat landbouw en soms een enkel huis. Opvallend zijn de hardlopers die weliswaar vaak alleen maar toch in grote getale dezelfde richting oprennen. Even boven Panga aan de kust lunchen we op een parkeerplek pal aan en prachtig uitzicht over de Oostzee.

Zes kilometer verder op een grote parkeerplaats is het druk. Talloze hardlopers rekken en strekken zich. Ook nemen ze wat rust, voordat ze weer aan de slag moeten. Wij glippen langs de menigte en lopen naar de 21 meter hoge kliffen en turen over de relatief vlakke zee.

Dan op weg naar Mustjala, waar volgens de Womo een Duits echtpaar zelf gemaakte mosterd maakt en verkoopt. Begeleid door vele hardlopers bereiken we het duidelijk gemarkeerde huis langs de weg en proeven de verschillende soorten mosterd die Andreas ons voorzet. Zuur, te zurig is naar onze beider mening de smaak die te duidelijk de boventoon voert en daardoor andere nuances naar de achtergrond drukt. Zo smaken de blauwebes, mirabelle, en kersen-varianten allemaal vrijwel hetzelfde. 

Twee smaken doen ons meer plezier, de zoete huismosterd en de pittigge chilimosterd. Die schaffen we aan, hij blij, wij blij. De hardlopers van vandaag vertelt Andreas doen mee aan de Big Run. Een jaarlijks hardloopevenement die in Kuressaare start en daar ook weer eindigt over een parcours van 180 kilometer! Teams van zeven personen moeten die afstand vandaag zien te overbruggen. Er is één dappere Dodo, geeft hij aan, die de hele afstand in zijn uppie doet, wow respect!

Zondag 1 juni - Koidu

Koguva - Koidu    208 kilometer    🌤️ 20°C

Om vijf over tien legt het schip aan in de haven van Virtsu. In plaats van in een rechte (snelle) lijn te rijden naar Tallinn, volgen we de Womo-route, die langs een kronkelige route langs de kust naar de hoofdstad gaat. Om aan te haken aan die route, steken we eerst schuin terug naar Haapsulu. Eyecatcher van dit stadje is ondermeer het in 1904 gebouwde treinstation. Het kustplaatsje Haapsulu, net als heel Estland gelegen in het toenmalige Imperiale rijk van Rusland werd frequent bezocht door de adel, zelfs door de Tsaar en zijn gezin. 

Om de elite goed te kunnen ontvangen, noblesse oblige, werd dit prachtige station gebouwd. Een zeer langgerekt houten gebouw met een net zo lang overdekt perron, destijds het langste van Europa. Nu zijn delen van het gebouw museum en staan er op de vele (breed-)sporen oude locomotieven, wagons en locs, de meeste van Russische komaf. Buiten op een klein gebouw wordt op grote affiches de vrijheidsstrijd die Estland voerde in de afgelopen eeuw met een tijdlijn beschreven en uitgebeeld, zeer informatief.

De Womo-route langs de kust voert ons over kleinere goed begaanbare wegen door natuurparken, landbouwgronden en bossen en veelal kleine dorpjes. Soms is daar even vol zicht op de vlakke Oostzee. Vlak voor de camper steekt een vos brutaal de weg over en verdwijnt met een drafje in het struikgewas.

Een initiatief van de huidige vrouwelijke predikant van deze Lutherse gemeenschap, waarvoor hulde. Uit de wijde omgeving vinden doodgeborenen hier hun laatste rustplaats. Het kerkgebouw zelf is bijzonder. Tegen het oude godshuis is een kerktoren geplaatst. Het onderste deel heeft een ronde vorm, maar halverwege resteert een halfronde vorm. Onze gids vertelt dat de ronde toren deels instortte in de 15e eeuw en men als oplossing een halve toren ervoor terugplaatste. Binnenin worden we weer getroffen door die sacrale eenvoud van het interieur, die oude dorpskerken typeert, prachtig. 

Ter afsluiting krijgen we nog antwoord op wat algemene vragen die we hebben. Inderdaad kloppen onze vermoedens dat de Estse taal verwant is aan het Fins. Van de kretologie die we overal zien kunnen we immers geen chocola bakken. Ook bevestigt zij dat de vrijheid koste wat kost moet worden verdedigd. De bereidheid om meer belasting te betalen om Navo-normen van 5% te halen wordt in Estland breed ondersteund.

Een klein uur later onderbreken we onze verdere route richting Tallinn even tijdelijk om op een parkeerplaats naar de F1-race van Barcelona te kijken. Red Bull en Verstappen verprutsen een goed resultaat in de laatste 6 ronden en houden slechts een schamel puntje over. Piastri winnaar met Norris als tweede lopen verder uit in de WK-stand. Op een camping in Koidu zetten we de camper neer, naast een Fin en een Duitser. Van hieruit is Tallinn prima per trein te bezoeken, maar daarover morgen meer. Nu zakken we onderuit.

Maandag 2 juni - Koidu - Tallinn - Koidu

Koidu -🚂- Tallinn -🚂- Koidu  🌦️ 18°C

De dichtsbijzijnde dorpjes liggen toch wel op een paar kilometer afstand van deze camping. Een groene oase in het landschap. Toch ligt er hier een treinstationnetje, genaamd Padula, 400 meter van het terrein. Via een pad bereiken we een opening in het hek die naar het fietspad leidt achter de camping, pal naast de spoorbaan. Omgeven door bomen en struikgewas volgen we het fietspad. Een waar vogelorkest begeleidt ons. Eureka bedenk ik, tijd om de Merlin ID - app in te zetten, om deze kakefonie te ontleden. In een flits onderscheidt de app de verschillende zanglijntjes. Na verscheidene opnamen tel ik al zo'n acht soorten vogels. Op het perron, wachtend op onze trein naar Tallinn, hebben we een gesprek met onze campingburen, een Schots echtpaar. Zij vertoeven hier al een paar dagen en geven ons wat handige tips. Morgen vertrekken ze met de boot naar Helsinki en verblijven daar een nacht in een hotel en keren daarna weer terug. Hun camper parkeren ze tijdelijk in Tallinn vlakbij de haven. Het idee om Helsinki te bezoeken was bij ons ook al door het hoofd gegaan, zo vaak ben je immers niet in de buurt, per slot van rekening. Edoch na rijp beraad hebben we zojuist besloten hier vanaf te zien, mede gezien de korte tijd die ons nog resteert voordat we weer thuis moeten zijn. We willen de terugreis niet afraffelen. Met een 'enjoy your day' nemen we op het station van Tallinn afscheid van de Schotten.

Eenmaal buiten zien we boven de bomen uit het hoge gedeelte van de oude stad liggen, Toompea heuvel. De vele trappen vormen een goede oefening voor de conditie en beenspieren zullen we maar zeggen. De beloning is een prachtig uitzicht over het lagere deel van de oude stad. Een paar straten verderop ligt de 13e eeuwse Lutherse Maagd Maria kathedraal en voor € 2,- pp kunnen we het interieur bewonderen. Een zeer bijzondere inrichting, waarbij met name de talloze grote houten adelijke wapenschilden in het oog springen, uniek. Veelal baronnen, graven, hertogen van Baltisch-Duits origine, maar ook wat Zweedse, Deense en Finse adel.

Door de miezerregen vervolgen we onze weg over Toompea en arriveren bij de Russisch orthodoxe Alexander Nevski kathedraal. Gebouwd begin 20e eeuw en gelegen recht tegenover het gebouw van het Parlement van Estland lijkt het er veel op, dat die situering een doelbewuste keus is geweest van de Russische machthebbers. Binnen staan de Russische supposten klaar om het verbod het maken van foto's te handhaven, dus helaas geen plaatjes. In Estland is de controverse over de Russsische minderheid van de bevolking aan het groeien. Men wil alle invloeden die Moskou op Estse burgers zou kunnen uitoefenen aan banden leggen. In dat kader zijn onlangs via de grondwetswijziging Estse staatsburgers met ook een Russisch paspoort al het stemrecht kwijtgeraakt.

Via de stadsmuur verlaten we Toompea heuvel en dalen af naar de lagere oude stad. Op het plein met het oude raadshuis ontvluchten we de regen en kou en duiken een Italiaans restaurant in. Een lekkere warme lunch brengt weer kleur op de wangen, de 'interne motor' is weer gevoed.

Aan het begin van de belangrijkste straat de Pikk Tänav (Lange straat) staat het monumentale gebouw van de Russische ambassade, hetgeen naast een koperen plaquette, ook door een wapperende vlag aan de gevel wordt bevestigd. Veel meer in het oog springend zijn de tientallen meters dranghekken vlak voor de gevel, waarop honderden spandoeken, affiches, vlaggen en zelfs knuffels zijn aangebracht.  

Hoofdthema is een aanklacht tegen de misdadige politiek die Rusland, lees Putin bedrijft. Een krachtig protest tegen de oorlog in Oekraïne, de dood van Navalny, verdwijning van anderen en de veroordeling van journalisten die hierover probeerden objectief te berichten. Een eenzame politieagent houdt een oogje in het zeil. 

Als wij langslopen klampt een oudere vrouw ons aan, om aan te geven dat Putin het beste met iedereen voor heeft. Met een armgebaar maken wij duidelijk hier finaal anders over te denken. Daarop start ze van arremoe maar een monoloog met een boodschap van gelijke pro Putin strekking tegen de politieman, die geen spier vertrekt en wijselijk langs de vrouw heenkijkt.

Op de Pikk rijgen de prachtige oude middeleeuwse panden zich aaneen. Tallinn is een prachtstad en voor ons gevoel wat knusser dan het grote en veel statigere Riga. Bij het gebouw waarin ooit de KGB was gevestigd, nu een museum, slaan we af en verlaten het oude centrum. Via een gebrokkelde met torens getooide stadsmuur belanden we weer bij het station.

Dinsdag 3 juni - Koidu -Tallinn - Koidu

Koidu -🚂- Tallinn -🚂- Koidu

Wederom zoeven we in een nieuwe comfortabele trein in klein half uur naar Tallinn voor ons tweede bezoek.Nu ligt de aandacht eerst op de vintage en antiek etage van de Balti Jaama Turg, de dagmarkthallen pal naast het station. Daar ronddwalend verschaft ons een goed beeld van wat er zo aan vintage te koop is. Het aanbod vinden wij is erg eenzijdig en zeker niet interessant. De forse prijzen temperen nog meer de kooplust zo die er al zou zijn.

We kregen in de trein al een app-je van Thea en Ben dat zij ook in de stad ronddwalen, dus wordt het voorstel gelanceerd ergens een koffietje gezamelijk te doen. We spreken af bij Café Maiasmokk aan het begin van de Pikk Tänav recht tegenover de Russische ambassade. Zij zijn daar vlakbij, wij nemen een Bolt-taxi die ons achter de Nevski kathedraal afzet. De laatste paar honderd meter in het voetgangersgebied lopen we naar het iconische café. Op het buitenterras hebben we een hartelijk weerzien met Thea en Ben. Onder het genot van een koffie en wat gebak wisselen we in het zonnetje onze belevenissen tot dusverre uit. Supergezellig om hen weer te ontmoeten en spreken. We nemen afscheid met een wellicht kruisen onze paden elkaar weer en gaan iedersweegs.

Na een goed kwartier arriveren we bij het prachtige Eesti Meeremuuseum. Het is gevestigd in grote hallen die ooit waren gebouwd ruim 100 jaar geleden onder andere voor de watervliegtuigen, die de jonge republiek had aangeschaft. Van binnen ziet het er nu schitterend uit, met een fantastische expositie van nautische zaken, die vanaf zwevende bruggen zijn te bewonderen. Overal is op borden uitleg in het Engels en worden zaken deskundig uitgelegd. 

Als klapstuk ligt daar midden in de hal de eerste onderzeeër die Estland 90 jaar geleden in gebruik nam, de Lembit. Ik klauter via een luik naar binnen en wandel via de torpedoruimte en officiersmess naar de commandocentrale. Nog verder naar achter liggen de keuken en de machinekamer. Je krijgt een goede indruk hoe krap het allemaal is en met welke claustrofobische ervaringen men moest omgaan.

Buiten is er een overzicht van de zeeblokkades die Estland gezamelijk met Finland uitvoerde om de Russsische Rode vloot te blokkeren in de Finse Golf 100 jaar geleden. Hoog boven ons hangt een van de eerste watervliegtuigen de 24 die Estland 100 jaar geleden aanschafte. Het primitief open houten gevaarte zo wordt uitgelegd was zeer lastig te besturen. In een simulator kun je zelf ervaren hoe moeilijk dat is. 

Aan het eind van de middag na meer dan 10.000 stappen nemen we een Bolt terug naar het station. 's Avonds bespreken we wat we de komende dagen gaan doen en hoe onze route er gaat uitzien. Omdat we nog een aantal steden willen bezoeken in Polen waaronder Warschau en Gdansk en bovendien nog wat plaatsen op de Poolse en Duitse noordkust willen zien, besluiten we morgen een forse stap zuidwaarts te maken. Doel is onder Riga te geraken. Nog wat lezen en luieren en dan te bed.

Woensdag 4 juni - Salociai

Koidu (Est) - Salociai (Lt)      392 kilometer        🌤️ 23 °C

Om 10 uur is de camper volledig afgeserviced en verlaten we het campingterrein. Achteraf gezien hadden we ook, net als Thea en Ben, in het havengebied van Tallinn kunnen gaan staan, nu hebben we wel het voordeel van alle voorzieningen. De hoofdweg richting Letland, beter gezegd naar Riga is druk. Het wordt vandaag dus meehobbelen met de verkeersstroom. De wat saaiere verplaatsing van vandaag, wordt opgeleukt met het live volgen van het kamerdebat over de val van het kabinet. Vlak na de passage van de grens met Letland liggen een paar immens grote drankenzaken. Met name Finnen en Esten slaan hierbinnen hun slag, want werkelijk alle soorten drank is hier te koop. We treffen zelfs Sonnema Beerenburger aan en Mucha Mas 😄. We schaffen een boxje Tempranillo in en wat Letse likeurtjes.

Na de lunch voegen we ons weer lijdzaam in het verkeer. Vijftig kilometer voor Riga staat alles muurvast. Oja bedenken we in een flits, hier was op de heenweg ook al een ellenlange file vanwege de bouw van een nieuwe brug en daardoor het gebruik van een noodbrug. We volgen wat linksafslaand verkeer en ploegen ons over een stoffige en rammelende onverharde weg door het landbouwgebied en komen uiteindlijk vlak voor de noodbrug uit. We ritsen ons tussen het andere verkeer en winnen zo behoorlijk wat tijd.