Deel 2 najaar 2025
Klik op de afbeelding om te vergroten
Woensdag 27 augustus - Sofia
Sofia ☀️ 31°C
Bij de bankomat trek ik wat Lev's uit de muur. Ondanks dat je vrijwel overal in euro's kunt betalen (1 euro = 2 Lev) voelt het toch handiger om wat lokaal geld op zak te hebben. Met 2 aangeschafte dagkaarten à 4 Lev zoeven we vanaf metrostation Lomske Chose in no-time de stad in. Bij het knooppunt Serdika moeten we overstappen om in de buurt van de Alexander Nevski-kathedraal te geraken. We lopen het kilometertje weg langs brede boulevards, die geen zebrapaden kennen. Voetgangers moeten gebruik maken van sporadische voetgangertunnels onder de weg door. Na een parkje te hebben doorgestoken ontwaren we de contouren van de orthodoxe kerk.We maken foto's van de zijkant, want voor de kerk staat een enorm podium opgesteld. We begrijpen dat later deze week hier concerten zullen worden gegeven.
Binnen in de kerk zijn de muren rijkelijk versierd met fresco's, al oogt het geheel toch wat kaal zonder banken of ander meubilair. Aan de zijkanten staan afbeeldingen van heiligen achter glas. Mensen schuifelen eerbiedig langs, kussen de afbeeldingen en bidden - devotie ten top. Een bebaarde priester met hoge zwarte cilindervormige hoed, haar in knot en getooid in lang zwart gewaad wandelt rond. Om hem heen zwermt een groep gelovigen en bij een afbeelding heffen allen een kerkelijk lied aan, wat gezien de geweldige akoestiek nog niet zo verkeerd klinkt.
Onze volgende stop is de Russisch-orthodoxe kerk St. Nicolas, de Wonderverrichter, een pittoresk gebouwtje. De patroon is inderdaad onze Sinterklaas maar hier wordt als hij beschermer van kinderen en zeelieden beschouwd. Binnen mag niet gefotografeerd worden, maar mijn eega weet toch stiekem wat plaatjes te schieten.
Tijd voor de lunch, onze magen knorren. In Satsanga een vegetarisch restaurant schep je diverse gerechten op en betaal je op gewicht. Wij zijn het concept al vaker tegen gekomen, bijvoorbeeld in Brazilië, daar is het fenomeen kilo-restaurant zeer populair. Aangezien we het cyrillisch schrift niet machtig zijn, maken onze ogen maar de keus. Met koude bio-appelsap erbij zitten we snel aan tafel en smullen van de verrassend smaakvolle gerechten.
Na de lunch stappen we weer de inmiddels zinderende warmte in. In de schaduw nog steeds 31 graden is, maar in de volle zon voelt het als een oven. We wandelen langs indrukwekkende gebouwen aan brede boulevards.
Achter het Nationaal Museum bekijken we een Nederlands kado aan Sofia. Een prachtig muurgedicht van Jan Hanlo, getiteld 'Zo meen ik dat ook jij bent". Het werd in 2004 geschonken ter gelegenheid van het Nederlands EU-voorzitterschap als onderdeel van het project Wall-to-wall Poetry. Met als doel de diversiteit van Europese talen en literaturen te tonen. Maar net zoals wij geen chocola kunnen bakken van het cyrillisch, zal de gemiddelde Bulgaar geen notie hebben van wat hier nou eigenlijk staat. Alhoewel verborgen in een hoek een vertaling staat.
We gaan verder en passeren de wachters van het koninklijk paleis en het Bulgaars parlementsgebouw. Even verderop stappen we op de metro die ons terugbrengt naar Lomsko Chose. Bij de vlak achter de CP gelegen Lidl slaan we nog wat voorraad in.
Vanochtend hebben we contact gehad met een camperreparatiebedrijf met uitstekende recensies. Ons gasprobleem (kapotte gasdrukregelaar voor LPG) en inmiddels ook een niet meer automatisch schakelende koelkast kunnen ze vanmiddag aanpakken. Om half zes melden we ons bij het bedrijf aan de andere kant van Sofia. George de eigenaar, spreekt goed Engels spreekt en constateert snel dat inderdaad de regelaar kaduuk is. En daar waar het in Duitsland niet lukte vindt hij een leverancier die de GOK wandregler op voorraad heeft. Collega Gogo haalt het apparaat op. De regelaar wordt gemonteerd inclusief nog wat slimme wijzigingen, top. Intussen is Gogo aan de slag met het automatisch schakelprobleem van de AES. Na checks bij de EBL en de zekeringen te hebben uitgevoerd, zet hij zijn speurwerk voort in de computer, hoe de stroomvoorziening van de koelkast in deze camper is geregeld. Hij traceert het probleem door de vondst van een kapotte zekering naast de hoofdzekering van de startaccu. En ja hoor alles draait weer als een zonnetje, chapeau jongens! Voor alle onderdelen en arbeidsuren (5) tikken we slechts 130 euro af, een koopje. We bedanken de mannen hartelijk en rijden terug naar de CP. Tijd voor wat eten en een wijntje. Het was weer een druk maar geslaagd dagje.
Donderdag 28 augustus - Sapareva Banya
Sofia - Sapareva Banya 222 kilometer ☀️31°C
Aan de zuidrand van Sofia ligt Kambanite Park, ook wel bekend als Belle Valley. Hier in het groen zijn tientallen klokken opgehangen, in allerlei vormen en maten. Ontstaan in 1979 toen Sofia als gast functioneerde voor de internationale Unesco kindertop. Bellen werden door landen over de hele wereld geschonken als symbool voor vrede vriendschap en hoop op een betere toekomst voor kinderen. Het is rustig als wij wandelend over het bospad hier aankomen. Tussen het groen van de bomen rijst een hoge toren op met zeven klokken, die symbool staan voor de zeven continenten. Daaronder zijn rondom in lange rijen klokken opgesteld. Slechts een enkeling wandelt rond, de plek voelt vredig en rustig aan. Maar de bellen lonken, ze moeten worden geluid 🛎 😄. De stilte verdwijnt snel, als wij alle bellen waar we langs lopen beproeven. Sommige klinken zo mooi dat we ze nog een keer luiden. De mooiste klanken komen voort uit de Bulgaarse, Tsjechoslowaakse en de Maltezer bellen. Die van Nederland is niet al te groot maar klinkt wel zuiver. Het ieniemienie Belgische klokje is ronduit een lachertje, gierigheid ten top.
We zetten onze reis voort en zakken via de A3 zuidwaarts. Vlak na Slatino slaan we af om over een kleine kronkelige bergroute de 1005 onze weg te vinden naar het Rila klooster, de topattractie van Bulgarije. Het is gelegen in het gelijknamige gebergte dus gaat het gestaag omhoog. Prachtige vergezichten met soms passages door wijnvelden vallen ons ten deel.
De laatste 20 kilometer leggen we over de wat grotere 107 af en doorkruisen onder andere het authentieke dorpje Rila. Mooie oude huisjes, met veranda's waar gebladerte met dikke trossen blauwe druiven voor schaduw zorgen.
We rijden tot vlak voor de poort van het 1300 meter hoog gelegen klooster. Daar vinden we een gaatje op de drukke dure parkeerplaats (10 euro!), stappen door de poort naar binnen en zijn gelijk gevangen door het fenomenale uitzicht. Prachtig zoals de kloostergebouwen het centrale kerkgebouw omringen met op de achtergrond het hoge Rila-gebergte. De fresco's op de buitenkant van het kerkgebouw zijn werkelijk adembenemend mooi, zelden zo iets fraais gezien, wow!
We nemen rustig de tijd om alles goed te bekijken en maken (te) veel foto's 😂. Ook het intieme interieur is schitterend. Prachtige fresco's worden afgewisseld met hoge vergulde wandstukken, hoge kroonluchters, kaarsenstaanders.
Fotograferen ten strengste verboden en als ik een poging waag, heb ik gelijk een suppoost in mijn nek. Mijn poging ondermijnt dan ook het verdienmodel van het klooster, die ondermeer bestaat uit de verkoop van foto's en boekwerken van de binnenzijde van de kerk. Omdat er geen entree geheven wordt, moet de centjes op andere wijze worden verdiend. De commerciële activiteiten omvatten derhalve ook nog de verkoop van allerlei miniatuur icoontjes en heiligenafbeeldingen, doosjes, kettinkjes, rozenkransjes en wat dies meer zij. Eenmaal aangeschaft kun je deze zaken (wederom tegen betaling) laten wijden door een rondwandelende priester, door een gebedsritueeltje wat hij eindeloos herhaalt. Indien gewenst kan de persoon zelf ook nog onderdeel worden van de sessie. Een bezwering met het maken van kruisjes op het voorhoofd, het zwaaien met een nat gemaakt bladerbosje en een totale zegening zijn dan onderdeel van het duurdere all-in-pakket. Na deze handelingen van enige minuten verwisselen de nodige bankbiljetten van eigenaren.
Nee, er wordt in dit Unesco werelderfgoed monument niet op een houtje gebeten. Na een laatste rondje om de gebouwen rijden we bergafwaarts.
Na zo'n tien kilometer maken we een stop bij een restaurant, we hebben intussen toch wel wat trek gekregen. We bestellen stukken in cornflakes gepaneerde verse kaas met bosbessencompote en een schnitzel, alles met pommes frites. De gefrituurde kaas is verrassend lekker, wat een mooie combi en de schnitzel smaakt ook goed. Een lekker glas koude witte wijn completeert onze verlate lunch.
Voor de overnachting hebben we de keus laten vallen op een camping op de bergroute naar Plovdiv, waar we om half 6 arriveren. Lekker genieten van een koud drankje in de schaduw van de camper.
Camping Verila N42.291599 E23.250999
P4N # 65362 CC: 53157 altitude 720 m
Vrijdag 29 augustus - Biser
Sapareva Banya - Biser 292 kilometer ☀️32°C
In de stilte van de vroege ochtend, streelt het prille zonlicht over de bergflanken van het Rilagebergte. We nemen rustig de tijd voordat we onze ankers lichten. De eerste horde over de vergruisde dirtroad omhoog het dorp in gaat onze Hymer goed af, zonder doorslaande wielen. We kiezen vandaag voor een kleine bergroute die ons naar Plovdiv moet brengen. De meeste bergdorpjes hier zijn feitelijk kuuroorden. Gemakkelijk herkenbaar omdat 'Banya' (bad) aan de plaatsnaam is toegevoegd. Sommige dorpjes zijn zelfs mondain te noemen. Niet verwonderlijk Sofia ligt op slechts een klein uurtje rijden.
De eerste 30 kilometer profiteren we van een goede weg die ons over redelijk vlak terrein voert. Na Samokov wordt het wat avontuurlijker. De dimensie van de weg slinkt aanzienlijk en het wegdek van het nu smalle kronkelige bergweggetje is één grote gatenkaas. Ons tempo passen we aan. Ook al omdat inhalen hier vrijwel geen optie is, hebben we veelal een hele tros volgers achter ons aanrijden. Daar waar het kan gaan we opzij zodat men ons alsnog kan passeren. Midden in de jungle worden zowaar wegwerkzaamheden uitgevoerd 😄. Respect hoor voor de arbeiders die in de blakerende zon hun werk verrichten. De wegwerker met de bekende pannekoek die het verkeer regelt wuift ons door. Als ik naar hem zwaai breekt er een brede glimlach door op zijn eerst wat gelaten gezicht. Hij kan mijn dank voor zijn saaie verrichtingen wel waarderen.
Rammelend en slalommend rond de gaten vervolgen we onze weg. Forse klimmetjes en scherpe afdalingen worden afgewisseld met soms wat vlakkere stukjes. Zo flonkert daar door de bomen een groot stuwmeer. Een enkele maal kunnen wat meer zien als de zichtbeperking van bomen even wegvalt.
Na een tiental kilometers komen we op de snelweg E80, die ons snel in Plovdiv brengt. We parkeren pal aan de rivier Maritsa en lopen over de brug naar Kapana, het levendige centrum van de stad.
Daar ploffen we om 2 uur neer op een terras van restaurant Molé voor de lunch. Marjos gaat voor de safraanrisotto met groenten en ik voor de tagliatelle met pistache-roomsaus en gegrilde garnalen en een fles San Pellegrino. Natuurlijk doen we sam-sam en schuiven we met de bordjes. De tagliatelle verrast en smaakt werkelijk exquis, wat een prachtcombi met die notensaus. De thermometer was al opgelopen naar 32°C en doet er in de stad gevoelsmatig nog een hele schep bovenop. Mede gezien deze hitte en het al late tijdstip houden we het bezoek aan de stad beperkt tot de wijk Kapana. Kalmpjes aan slenteren we door de straatjes waar vele terrasjes een relaxte vibe en sfeer brengen.
We werpen een blik in het interieur van de oude Djumaya moskee. Ook aan de buitenzijde markant door het ertegen aan gebouwde theehuis.
Om de hoek heeft men een promenade aangebracht met zicht op het ondergelegen amfitheater van Philipopolis. Een respectvolle manier om toch de geschiedenis van de oudste stad van Europa zichtbaar te maken. Elegant geklede Plovdiviaanse dames lopen met hun aankopen langs de vele modeshops. Voor ons simpele Noordelingen is de hitte wat teveel aan het worden.
Wij keren terug naar de camper, knallen de ramen open en gaan rijden. Een camping in Biser wordt onze laatste stop in Bulgarije, voordat we de grens oversteken Turkije in.
Camping Sakar Hills N41.870701 E25.9916 P4N:#51629 CC:19541 altitude 89m
Zaterdag 30 augustus - Biser
Biser ☀️ 36°C
Vannacht koelde het heerlijk af, fijn. Gisterenavond al besloten er vandaag een nachtje bij te plakken op deze camping.
Even wat relaxen en lezen. Van onze Nederlandse buren al begrepen dat het dorpje hier echt niets voorstelt, dus we besparen ons de moeite. 's Middags zitten we de hitte uit onder de luifel met gelukkig een briesje wind, ook al verkoelt dat weinig. Af en toe komt er een trein voorbij op het naastgelegen spoortracé. En een boer blijft herhaaldelijk zijn geiten roepen, maar die hebben geen zin. Ze knabbelen aan het groen van de koolplanten in het veld hiernaast.
Natuurlijk neem ik de tijd om naar de kwalificatie van Zandvoort te kijken. De McLarens zijn oppermachtig, maar Max weet zich knap als derde te plaatsen. Marjos vult een bakblik met ingelegde citroen kip en groenten en stopt het in de oven. Drie kwartier later is het smullen geblazen. De campingkat ligt op de loer en ik stop haar ook wat toe. De schemering valt in en we verdwijnen als het echt donker de door de airco gekoelde camper in.
Zondag 31 augustus - Edirne
Biser (BG) - Edirne (TR) 59 kilometer ☀️33°C
Kdeng kdeng......kdeng, kdeng......Meerdere treinen brengen ons in deze ochtend in een wisselende onrustige slaap-wakker-modus. Toch starten we kalmpjes op. Tijdens het ontbijt met een glaasje melk 'beppen' 😄 we wat over de komende dag. Rond tienen nemen we afscheid van Matthew de campingeigenaar en gaan richting grens. We passeren daar meerdere paspoort en douanecontroles, maar in een goed uur hebben we deze horde zonder kleerscheuren genomen.
Heel fijn met ruim 28 liter wijn aan boord en een aantal flessen sterker spul. Wellicht omdat het redelijk rustig is op deze zondag. Met name de douanecontrole bleef behoudens papieren beperkt tot een vluchtige kijk in de camper of we illegale medepassagiers vervoerden.
Een stukje verderop tappen we langs de snelweg de nodige flappen uit een ATM en tanken goedkoop diesel, ca. €1,-/ltr. Het PTT-kantoortje voor het HGS-tolvignet is zondag gesloten, pas morgen kun je overal weer terecht. De dame in de aangrenzende shop vertelt dat je tot 15 dagen achteraf tol kunt regelen voordat je in boete-sferen terechtkomt.
In Edirne parkeren we de camper op een betaalde parkeerplaats TL700 voor 24 uur niet ver van de grote Selimiyemoskee. Voordat we de stad inlopen proberen we zonder succes met de Wifi van een theehuis de gekochte esim van Marjos aan de praat te krijgen. Vriendelijke klanten aldaar proberen te helpen door ons naar een providerwinkel in de stad te brengen. Daar kunnen ze niets voor ons doen. Op een terrasje als ik inmiddels zelf ook al een esim heb geïnstalleerd, lukt het ineens wel. Nu zijn we allebei goed en ruimschoots voorzien van data de komende maand 😄.
We bezoeken eerst maar de Eski Cami, de oude moskee uit 1414 voordat deze gesloten is. Binnen is het best druk met bezoekers en gelovigen.
Op de muren staan Arabische spreuken, waaronder het Bismi'lla ir-Rahman ir-Rahiem, waarmee bijna elke soera van de Koran wordt voorafgegaan. Inderdaad klinkt de kreet door de muezzin tijdens ons bezoek als eerste tijdens zijn melodieuze oproep tot gebed, als wij daar rondlopen.
Weer buiten slenteren we wat door de straatjes. Als er een zeer lange rij wachtende mensen (60) staan, vraag ik aan een omstander het waarom. Hij legt uit dat het restaurant vooraan de rij de allerbeste lamslever serveert en men daar graag voor in de rij staat, volgens hem een dagelijks fenomeen.
In een winkel met Bakhlava uit Gaziantep, de beste volgens overlevering test ik wat stukjes uit, verrukkelijk. Uiteraard schaf ik wat aan, Marjos vindt ze te zoet. Een straatje verderop ontferm ik mij nog over een lekker schepijsje 🍦😋. De buitentemperatuur bedraagt nog steeds zo'n 33°C als we kalmpjes aan terugwandelen richting camper. De grote Selimiyemoskee is dan al gesloten. Daar nemen we morgenochtend nog een kijkje.
In de schaduw van de camper genieten we van een koud rosé-tje. Als het gaat schemeren en de muskietjes vervelend gaan worden, zoeken we ons heil in de imiddels voldoende afgekoelde camper. We opteren voor een rustig avondje.
P N41.680035 E26.560646 TL 700 geen voorz.
P4N # 390620 CC:107309 attitude 70m
Maandag 1 september - Ağva Plaji
Edirne - Ağva Plaji 346 kilometer ☀️33-28°C
Heerlijk rustig geslapen, uitgerust opgestaan. We hebben wat contact met het thuisfront. Marjos heeft de kleinkinderen succes gewenst op WhatsApp met de komende eerste schooldag. Een reageert met kortweg 'Nee' en ander is al onderweg en twee blijken vandaag nog niet naar school te hoeven gaan 🫣🤭. Met onze dochter hebben we telefoon-app contact, zij is onderweg naar haar eerste werkdag (lyceum). Alles gaat goed, we worden weer even bijgekletst over deze en gene.
We willen nog graag de Selimiye Moskee van binnen bekijken. Deze door architect Sinan in 1575 gebouwde moskee evenaart qua koepelgrootte de Hagia Sophia in Istanbul. Met zijn vier 71 meter hoge minaretten boven op een heuvel gesitueerd is het een niet te missen imposant bouwwerk, wat overal hoog bovenuit torent. Helaas wordt het interieur gerestaureerd en is slechts een klein afgeschermd gedeelte te bezoeken.
We starten op en verlaten Edirne. Het eerste gedeelte tot aan het vliegveld van Istanbul rijden we binnendoor over kleine weggetjes en door kleine dorpjes. Vaak verbaasd nagestaard door klanten van cafeetjes en koffiebarretjes langs de straat. De landbouwgebieden die we doorkruisen zijn vooral erg leeg. Niet alleen zijn de meeste gewassen al geoogst, maar ook zijn er geen boederijen of gebouwen te bekennen. Die staan blijkbaar allemaal in de gehuchtjes die we regelmatig passeren.
Niet ver voor het vliegveld Hamanli duiken we de grote tolweg op om de zuidelijker gelegen agglomeratie van Istanbul te ontwijken. Het is een brede vrijwel nieuwe snelweg waar grote viaducten de route vlak maken. Opvallend is dat deze overspanningen geen namen hebben maar genummerd zijn.
Vlak onder de Zwarte Zee steken we via de moderne Yavuz Sultan Selim brug de Bosporus over, het water wat Europees en Aziatisch Turkije van elkaar scheidt. Een eindje verderop verlaten we de snelweg en rijden via uitermate steile hellingen, soms 20% ! door wat meer bosachtig heuvellandschap.
Het laatste stuk voert ons langs de Zwarte Zee. Op een parkeerterrein bij Ağva Plaji vinden we een plekje. Alhoewel het hier aan zee ietwat koeler is dan in het binnenland, blijft de hitte door het ontbreken van wind toch hangen. Marjos koelt af door een verfrissende plons in zee, waar het best druk te noemen is op het strand. Naast de camper in de schaduw genieten we van een koel drankje. Na het eten ploffen we onderuit, kijken wat tv en gaan op tijd naar bed.
P N41.137152 E29.849183 TL300 geen voorz.
P4N # 22545 altitude 5m
Dinsdag september - Akçakoca
Ağva - Akçakoca 137 kilometer ☀️29°C
Heerlijke koele lucht stroomt vannacht via het open raam ons slaapgedeelte in, het is aangenaam vertoeven. Aan het eind van de avond houdt luidruchtige muziek ons nog even wakker en bij het ochtendkrieken vormt het geblaf en gejank van zwerfhonden een luidruchtige aanvang van de dag. Soit, who cares en we doen een geslaagde poging slaap te hervatten. De hier recht tegenover gelegen Migros zorgt voor de ontbijt-ingrediënten, vers brood, krakende croissantjes en koude melk. Na een kort belegd onderonsje 😊 worden we het eens over wat we gaan doen vandaag. Eerst doen we een cappuccino op het naastgelegen terras om vervolgens een verfrissende plons in zee te nemen, heerlijk. Terug in de camper douchen we het zand van ons lijf en gaan we onderweg.
De navi's ingesteld op Akçakoca, ruim 130 kilometer verderop aan de kust, zoveel mogelijk binnendoor. Onze route voert ons voornamelijk door een heuvelachtig landbouwgebied met na zo'n 40 kilometer veel hazelnootplantages.
De weg slingert, stijgt en daalt maar heeft over het algemeen een prima wegdek. Onderweg worden beloond met fraai uitzicht over de omgeving.
In Karasu, weer aan de kust komen we langs een postkantoor en daar schieten we naar binnen om de HGS-tol te regelen. Afgelopen zondag toen we Turkije binnen reden waren alle kantoren gesloten. We lopen nog even een winkel in, waar we met ons Nederlandse tongval opvallen en worden direkt aangesproken door Vlaams-Turks echtpaar die daar ook wat inkopen doen. Ze vinden het geweldig dat we hier rondreizen met een camper door hun geboorteland.
Met het tolvignet op de voorruit tuffen we weer voort. De uitgekozen camping Giritli blijkt echt niets voor te stellen en de deuren van camping Hello ernaast zijn gesloten. Een halve kilometer verder op Georgia camper is het drukker, maar kunnen we een mooi plekje vinden vlak voor zee. Bij de overdekte picnictafels vlak voor de camper krioelt het van de wespen, dus zetten we ons voorlopig in de schaduw van de camper. Pas als het gaat schemeren verdwijnen de wespen als bij toverslag en genieten we met zicht over zee van een prachtige zonsondergang.
Georgia camping N41.0718 E31.005199 TL800
P4N # 64542 CC: 104282 altitude 7m
