Deel 3    najaar 2025

Klik op de afbeelding om te vergroten

Woensdag 3 september - Safranbolu

Akçakoca - Safranbolu      212 kilometer    🌤31°C

De wespen zijn al weer vroeg hyperactief deze ochtend. Ze zoemen nieuwsgierig om me heen als de de geleegde toiletcassette weer op zijn plaats schuif. Schoon water zo neem ik mij voor, vul ik wel bij de bron-tap even verderop aan de weg. We betalen oma en nemen afscheid en rijden het hek uit. Na twee kilometer parkeer ik naast het tappunt voor bronwater. Onder de kranen staat de (bekende) spreuk Bismi'lla ir-Rahman ir-Rahiem, waarmee Allah wordt bedankt voor het geschenk van water. Een buurtbewoonster komt aan om haar flessen te vullen en probeert vriendelijk een praatje aan te knopen. Onze ontmoeting blijft door de taalkloof beperkt tot vriendelijk glimlachen.

Vandaag gaat het richting Safranbolu een goede 200 kilometer verderop. De binnenroute is merendeel tweebaans en goed berijdbaar. De vele tunnels maken het parcours door het berglandschap wat gemakkelijker. Soms voert de route hoog door het binnenland en hebben we zicht op de in de verte gelegen Zwarte Zee beneden ons. 

Wel passeren we diverse grote steden, met druk verkeer en stoplichten. We bemerken dat we steeds dieper het Aziatisch deel van Turkije in rijden, waar alles wat traditioneler wordt. Vrouwen dragen meer en meer een hoofddoek en er verschijnen wat meer auto's van respectabele leeftijd en twijfelachtige staat.

De laatste 60 kilometer voert dieper het binnenland in, waar we de loop van een rivier in een kloof volgen. Vlak na Karabük arriveren we op Camping Çadir en hebben volop keus in beschikbare plaatsen met slechts één andere camper en caravan. We hobbelen via een smal straatje over de keitjes naar het oude centrum van Safranbolu. Het stadje bekend om de saffraan staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco vanwege haar bijzondere architectuur. Het lag aan belangrijke handelsroutes naar het Verre Oosten, zoals de Zijderoute. De Konaks, oude Osmaanse huizen van steen en hout werden door rijke kooplieden gebouwd liggen in een doolhof van straatjes en op de hellingen omhoog. De huizen met hun geometrisch vensters hebben veel weg van de oude Ottomaanse huizen die we 2023 zagen in Albanië, in Berat de stad van duizend vensters.

We lopen langs het prachtige Cinci Hamani, een 17e eeuws Turks bad, dat nog steeds wordt gebruikt en schuin gelegen achter de Kazdağ moskee. Overal zijn winkeltjes en shopjes die van alles en nog wat aanbieden. Uiteraard produkten met saffraan, maar ook een grote diversiteit van Turks fruit, sieraden en andere GBR (goed bedoelde rommel). Dat Turkse fruit moeten we overal proeven, net zoals saffraanthee. Om te voorkomen dat we de berg afrollen stoppen we maar na enkele smaaktesten.

In de Cinci Han een eeuwenoude karavaanserai waar vroeger reizende kooplieden verbleven is nu een hotel en een koffiemuseum gevestigd. We laten ons verwennen op de binnenplaats met mooi opgediende Turkse koffie. Marjos de melkvariant, ik de variant met schepijs, beiden geserveerd met een glaasje vruchtenlimonata en het traditionele glaasje water en een mooi stukje Turks fruit, heerlijk.

Donderdag 4 september - Ankara/Mavi Göl

Safranbolu - Ankara      335 kilometer    ☀️32°C

Nog nietsvermoedend van de wending die deze dag later zou krijgen, zetten we koers richting Ankara. De rit vangt aan op een vierbaanssnelweg met strak asfalt door een keurig glooiend heuvellandschap, je waant je zowaar in West-Europa. Pas wanneer er plots moskeeën en gigantische Turkse vlaggen op imposante masten bij nederzettingen verschijnen, dringt het weer door: we zijn in Turkije.

We verlaten de snelweg voor een doorsteek door het gebergte. De brede rijstroken maken plaats voor een smalle, bochtige tweebaansweg die zich met pittige hellingen door de bergen slingert. Op elk verkeersbord lijkt de helling steevast een procentje of 7 te zijn (borden met %7) – of het nu een kuitenbijter is of een rustig afdalinkje 😄. Vreemde verkeersaanduidingen zijn sowieso aan de orde van de dag: maximumsnelheid 82 km/u , auto’s die op borden ware brokstukken de lucht in slingeren … een parapluutje... Je kijkt je ogen uit.

Na een pas van 1.600 meter hoogte rollen we de Centrale Anatolische hoogvlakte op. En daar verschijnt Ankara: een eindeloze zee van hoogbouw die de horizon vult. Met ruim vijf miljoen inwoners én het hart van Turkse politiek en zakenleven kondigt de stad zich groots aan.

Maar indrukwekkend is ook het verkeer. Op de ringwegen geldt maar één wet: wie durft, die wint. Chauffeurs wringen hun voertuigen overal tussendoor; hoe groter de wagen, hoe driester de actie 🫣. Ik besluit gewoon mee te toeteren en te zwaaien alsof ik nooit anders gedaan heb.

Dan maken we de fout om een centraal gelegen parkeerplaats op te draaien voor de komende overnachting (P4N). Binnen een paar tellen zitten we muurvast: bumper aan bumper, toeterende auto’s achter ons, nul ruimte voor of achter. Een parkeerwacht schiet te 'hulp' en weet met veel armgezwaai en geklungel ons op een nog slechter gedeelte te dirigeren via een haast onmogelijke bocht. Marjos houdt het ondertussen nauwelijks vol van spanning. Hier worden we volkomen vastgezet door andere auto's. Kwade mensen met veel armgebaren. Op den duur als iedereen voor ons achterwaarts uit de weg is gegaan, kunnen we verder, met slechts centimeters ruimte om langs geparkeerde auto’s te schuiven. Het zweet staat in mijn handen, maar uiteindelijk slagen we er na een uur (!) in de P te verlaten.

Daar aangekomen ontstaat er een kleine oploop: een camper voor de deur! Zo één zien ze niet iedere dag. Monteurs en de eigenaar verdringen zich nieuwsgierig rond ons voertuig. Repareren lukt wegens drukte echter pas morgenochtend, maar ze tippen ons een caravanpark bij Mavi Göl. En inderdaad: daar vinden we een prachtige plek aan een meer, met stroom, water en zelfs eigen afvoer. Alles voor slechts TL400 (€ 8,30) – een lachertje.

Eindelijk kunnen de stoelen naar achteren, de voeten omhoog en de glazen gevuld. De dag eindigt met zicht op het water, een zucht van opluchting en een goed glas wijn in de hand.

Caravanpark Mavi Göl N39.916573 E32.995495 TL400
Altitude 995m

Vrijdag 5 september - Boğazkale 

Safranbolu  - Boğazkale  211 kilometer    ☀️32°C

Wat een rust hier, aan de stille oevers van Mavi Göl, net buiten de drukte van de stad. We hebben heerlijk geslapen, maar vroeg in de ochtend gaat onze natuurlijke wekker: om half negen moeten we bij de garage zijn. De rit erheen is een avontuur op zich. We duiken het chaotische ochtendverkeer van Ankara in: toeterende auto’s, nerveuze bestuurders en eindeloze stromen busjes. Maar we banen ons kalm een weg naar de Fiatgarage in de wijk Gülveren. Daar worden we vriendelijk ontvangen. Ons plastic kentekenbewijs wordt verbaasd van alle kanten bekeken, men is hier de papieren variant gewend. Goed, eerst registreren en inkloppen in het systeem. Waar in Nederland het chassisnummer (VIN) het startpunt van elke reparatie is, gebruikt men hier het motornummer. Geen probleem, denk ik, dat vinden we netjes onder de motorkap. Maar het zit hier toch net iets anders: dát nummer wordt hier niet door hun computers herkent. Talloze mensen worden erbij gehaald ook de engels-sprekende manager. Na lang overleg en een hoop bureaucratisch geworstel verschijnt er een creatieve oplossing: ik krijg plots een adres in Ankara en een Turks – weliswaar geleend – persoonsnummer. Zo wordt blijkbaar het systeem omzeild. 

Men kan aan de slag, althans als er een brug vrijkomt. Tussentijds heeft onze camper een hoop bekijks en worden er de nodige selfies gemaakt 😄. Pas om 11 uur komt er eindelijk beweging in de zaak. De manager komt met een monteur die onze camper onder handen zal nemen. Wijzelf worden naar een aparte gastruimte geleid, met de belofte dat men ons als het uitloopt voor de lunch komt ophalen. En wat je ook van de wirwar aan regels en vertraging kunt zeggen: de houding van de mensen is onberispelijk. Altijd vriendelijk, altijd beleefd. Een bureaucratisch hindernisparcours, maar met een warm welkom. Na een half uurtje komt de manager glimlachend terug. Het remsysteem is dik in orde, remschijven en remblokken zijn nog als nieuw ( dat had ik al aangegeven). Het probleem zit in de sensor die iets registreert wat er niet is. Komt vaker voor geeft hij aan, we kunnen weer veilig op weg. Schade een luttele TL500 iets meer als tien euro. We nemen handenschuddend afscheid van iedereen en gaan opgelucht en route richting Boğaskale.

De route voert hoofdzakelijk door heuvelachtig landbouw areaal, het uitzicht verveelt eigenlijk niet. Wel concluderen we alvast dat Turkije veel verder is als bijvoorbeeld Marokko. Het is veel moderner, steden zijn groot en modern en ook voorzieningen zijn goed. Overal langs de weg staan kraampjes met enorme hoeveelheden verschillende soorten meloenen. We maken een stop en Marjos koopt een mooie grote honingmeloen, heerlijk.

De lunch gebruiken we wederom in een tentje langs de weg, smakelijke köfte uit de jus met rijst. Voor een habbekrats TL300, 6 eurootjes. Om half vijf rijden we Hitit Natura Park op waar we gratis kunnen overnachten. Temnminste als je de maaltijd bij hen gebruikt. Water, toilet douche en afstort inbegrepen. Eigenaar Denis heet ons van harte welkom. De plek ligt slechts een goede kilometer van de Hetitische site van Hattușa. Hij raadt ons aan wel gebruik te maken van vervoer.

Hitit Natura Park N40.026502 E34.627535      P4N # 339484 altitude 992m

We starten de Muis en gaan op pad. We betalen de entree van TL290 en rijden de weggetjes van het zwaar geaccidenteerd terrein op. De Muis sputtert en kucht maar we zetten door.

Hattușa was de hoofdstad van de Hetieten. Zij regeerden tussen 1500 en 900 BC globaal over een gebied wat zich uitstrekte van Turkije tot delen van Syrië en Irak. Op het terrein hier liggen de restanten van hun belangrijkste gebouwen, zoals een kasteel, tempels en ommuring met toegangspoorten.

 De eerste stop is bij de Leeuwenpoort. De stenen gestalten hiervan zijn op een kenmerkende wijze zijdelings van de doorgang opgesteld. Dan volgt de Sfinxenpoort die boven de restanten van een enorme omwalling zijn gelegen, ook magnifiek.

Vanaf dit hooggelegen punt krijg je bovendien een goed idee hoe de stad was gelegen tussen opstekende rotspartijen en kloven. Na de koningspoort en wat tempelkamers met reliëfs verlaten we Hattușa en keren terug naar de camper.

Zaterdag 6 september - Gürün

Boğazkale - Gürün    386 kilometer ☀️31°C

Vooruit dan, we pakken ook deze ochtend nog even de tempelruïne van Yazilikaya mee die hier 500 meter vandaan ligt. De reliëfs hier zijn wat lastiger te onderscheiden maar toch wel de moeite waard.

We hebben besloten de route van 680 kilometer naar Nemrot Daği in twee dagen af te leggen. Deze beroemde site met de koppen boven op een berg niet ver van Karadut staat al zo lang op mijn verlanglijstje dat die dag er ook nog wel bij kan 😂. Googlemaps geeft een aantal opties aan, die we voorleggen aan vriend ChatGPT. Die houdt een heel betoog en concludeert dat de zuidelijke route langs Kayseri het meest campervriendelijk is met de grootste afwisseling in landschap. We starten met een mooie kleine weg door heuvelachtig vruchtbaar gebied. Je beseft onmiddellijk de aantrekkingskracht die dit gebied voor oude volken had, het eten groeide naast de deur. 

Een kleine smalle weg snijdt een gedeelte van de anders langere route af, zo vertelt Google Maps en de Tomtom. Gehoorzaam hobbelen we over het veel minder glad wegdek door een leeg landschap. Af en toe met venijnige hellingen en afdalingen van natuurlijk weer %7, haha.

 De kilometers rijgen zich nu gestaag aaneen. We stijgen hoger en hoger op de grote landbouwvlakte . Op een zeker moment rijden we op 1900 meter hoogte op een nu kale vlakte. Een aantal malen moet er een pas worden genomen over een bergruggetje en tikken we de 2000 meter aan.

Dertig kilometer voor ons einddoel vandaag een restaurant-camping in Günür maakt de vlakte plaats voor meer bergachtig terrein en gaan we geleidelijk aan dalen. Rond half vijf bereiken we de overnachtingsplek. Een jongen wijst ons op de kampeerplekken achter het restaurant, maar die wijs ik af. Te lastig te bereiken of te moeilijk om weer te verlaten. 

Zondag 7 september - Karadut

Gürün - Karadut    297 kilometer     ☀️34°C

Na een goede nachtrust vertrekken we voor onze tweede etappe richting Nemrut Daği. De route is zorgvuldig gekozen: niet de kortste weg vol eindeloze haarspeldbochten, maar een prettige combinatie van een vlotte hoofdweg en een kleinere bergroute. Het eerste stuk voert zuidwaarts over een brede, goed onderhouden weg. Het rijdt ontspannen, met genoeg tijd om rond te kijken naar het steeds veranderende landschap.

De glooiende heuvels maken langzaam plaats voor imposante bergen en diepe kloven. Onderweg smaakt de koffie uit de thermoskan extra goed met het decor van weidse vergezichten door het grote voorraam. Het verkeer blijft rustig en overzichtelijk; hier en daar wordt flink ingehaald, maar wij laten ons niet opjagen. Opvallend zijn de vele nieuwbouwprojecten langs de weg. Overal verrijzen zelfde soorten appartementen en huizen. Later vernemen we dat deze in de plaats komen van gebouwen die in de aardbeving van de herfst van 2023 zijn verwoest.

Laag- en hoogbouw nieuwbouw projecten

Na Sügür verlaten we de hoofdweg en draaien we de bergen in over een smalle binnenweg. Het voelt alsof we in een ander Turkije belanden: dorpjes liggen verspreid tussen de velden met tabaksplanten, waar hier en daar mensen bezig zijn met de oogst. Grote bladeren hangen te drogen op houten rekken en het frisse groen van de velden vormt een mooi contrast met de meer kale berghellingen. 

Het is rustig op de weg, alleen af en toe moeten we even uitwijken voor een tegenligger.

De dorpstafereeltjes hebben weer veel weg van die in Marokko. Alles is hier wat rommeliger en kraampjes, eettentjes en theeverkopers verlevendigen het straatbeeld.

Na een kort stuk op de nieuwe weg richting Diyarbakir volgt het laatste gedeelte van de rit, dat langzaam omhoog kronkelt naar Karadut. Het tempo zakt wat, maar het uitzicht maakt veel goed.

Uiteindelijk komen we aan bij het kleine camping-pension, waar we die nacht de enige gasten blijken te zijn. Eigenaar Dedu ontvangt ons hartelijk en helpt meteen met het regelen van vervoer en een gids voor de volgende ochtend. We nemen plaats in lekkere fauteuils in de schaduw van een groot overdekt terras, met zicht op een fraai bergpanorama.

Terwijl de avond valt, beseffen we meer en meer waar we zijn: Noord-Mesopotamië, een van de oudste bewoonde gebieden ter wereld, waar de Euphraat en de Tigris ontspringen. Het voelt bijzonder om hier te zijn, op een plek waar geschiedenis en natuur op een unieke wijze met elkaar zijn verweven.

Maandag 8 september - Karadut - Nemrut Daği

Karadut - Nemrut Daği - Karadut      ☀️33°C

In één woord magisch. Standing on top of the world, Nemrut Daği. Voor ons het unieke grafmonument van Anthiochus I. De belangrijkste koning van het Grieks-Perzische rijk Commagene die leefde van 86-31 voor Chr. Een enorme gruispyramide van 50 meter hoog, waaronder zich waarschijnlijk zijn tombe bevindt, bovenop berg Nemrut, met 2160 meter de hoogste top in het Anti-Taurus gebergte. Een pyramide die omringd is door beelden van Griekse, Perzische en Armeense goden en Anthiochus zelf en geflankeerd wordt door een leeuw- en adelaarskop. De meer dan manshoge hoofden inmiddels door de altijd teisterende wind en andere weerselementen losgeraakt van hun torso's zijn op de rotsgrond ervoor gevallen. Op de achterkant van de grote sokkels staat het verhaal en gedachte achter dit monument in oud-Grieks (demotisch) beschreven.

Vooral Marjos heeft grote moeite vooruit te komen en hapt regelmatig naar adem. Maar petje af. In haar eigen tempo weet ze de voor haar loodzware beproeving te doorstaan.

En natuurlijk volgt de beloning. Als enige bezoekers maakt de volstrekt majesteuze plek je sprakeloos, klein en nederig. De stilte en de schitterende omgeving van de berg accentueren dat alleen maar. Al decennialang heb ik naar dit bezoek uitgekeken en het geeft een diepe voldoening hier nu te staan 🙏. De kalme rustige en fijne uitleg van Hussein kleurt het ontstaan, de geschiedenis en het archeologisch proces van Nemrut in.

We lopen naar de andere kant van de top, waar identieke opstelling van beelden staat, al ziet het er anders uit. Hier hebben weersinvloeden harder ingegrepen op de hoofden van kiezelgesteente. Erosie hebben details vervaagd en kleuren veranderd. Wel staan torso's hier nog overeind. 

Het infinity-pool gevoel van een groot verhoogd voorliggend altaarplateau verdwijnt als we naar de rand lopen. In de diepte en verte voor ons ligt één van de grote stuwmeren die gevoed worden door de Euphraat, wow. Zeer onder de indruk verlaten we het Unesco-monument en lopen de trap uiteraard nu wat gemakkelijker af. De eerste toeristengroepen arriveren nu, zo te zien van onze leeftijd nog onbekend met de trap die ze eerst moeten overwinnen.

Nog namijmerend rollen we de berg af terug naar het pension. We hebben besloten nog een nachtje hier door te brengen. Dat geeft wat rust en bovendien kan het wasgoed de wasmachine in. Op het grote terras maken we kennis met de 73-jarige Mhamet, de big boss zoals hij wordt aangeduid. Zijn gelijknamige zoon en neven Dedu en Hussein treden als tolk op om zijn vragen (Koerdisch) te vertalen. De lunch bestaat uit een verrassend lekkere kikkererwtenschotel in pittige tomatensaus met stukjes vlees. De hitte van de middag zitten we kalmpjes uit onder de overdekte terraszitjes. De steeds aanwezige wind draagt wat bij aan de verkoeling. Toch loopt het kwik weer met gemak op naar zo'n 33°, dus houden we ons gedeisd. Later in de middag arriveren een frans jong stel in een bestelautootje en een Turks echtpaar in een buscamper. Vanavond koken we zelf, even een eigen potje.

Dinsdag 9 september - Şanliurfa

Karadut - Şanliurfa     248 kilometer ☀️34°C

Mesopotamië – de bakermat van beschaving. Hier liggen de wortels van onze geschiedenis: Verloren koninkrijken als Sumerië, Babylonië, Assyrië en oerbron van mythen en religie. De Tigris en de Eufraat ontspringen hier in de bergen van Turks Koerdistan en zorgen al duizenden jaren voor vruchtbare gronden. Eerst waren het jagers en verzamelaars die hier rondtrokken, later boeren en veetelers. En precies in dit landschap speelt ons verhaal van vandaag. Onze eerdere gids Hussein heeft ons Karahantepe getipt.

De rit erheen voert door een afwisselend prachtig decorum. Bergen, stuwmeren en uitgestrekte velden met graan, maïs en katoen, die gevoed worden door brede irrigatiekanalen met opvallend helderblauw bergwater. Stille gehuchten met alleen soms vrouwen in felgekleurde traditionele kledij liggen verscholen tussen de akkers.

We spreken Samira, een Turkse archeologe die hier al drie jaar werkt. Ze vertelt dat er alleen in de droge maanden gewerkt kan worden, omdat sporen van hout of pleister dan zichtbaar gemaakt kunnen worden. Samira geeft de leiding over zo'n tien opgravingsputten, registreert vondsten en geeft aanwijzingen aan de lokale werkers. 

In de volle zon een moordend karwei voor hen. Graven, emmers vullen en grond met kruiwagens afvoeren om aan de zijkant af te storten. “Wat we nu zien,” zegt ze, “is waarschijnlijk maar één procent van wat hier in Mesopotamië nog ontdekt moet worden.” 

Ze glimlacht als ze vertelt over een bijzondere vondst van onlangs: een standbeeld van een man die zijn penis vasthoudt – uniek, en nog steeds voer voor discussie onder wetenschappers. Met mijn strooien hoed op waan ik mij zo rondstappend Indiana Jones, de filmarcheloog, ik kijk mijn ogen uit. 

Na een uur als de hitte echt te veel wordt verlaten we de heuvel en komen we even bij met een korte lunch. We zien ook alle werkers de heuvel afkomen, het werk is klaar voor vandaag. 

We rijden verder, nu naar Göbeklitepe. Hier is alles al veel beter voor de toerist opgezet. Er is een groot parkeerterrein, bezoekerscentrum, shuttlebus naar de site. De opgraving en grote bezoekersomloop is met een prachtig koepelgewelf overdekt. Borden geven informatie over wat je ziet. Dit alles kent zijn prijs, we tikken hier €21,- pp af. 

Het geheel is weliswaar keurig ingericht, maar ook naar wat het biedt, gaat het vergelijk met het in mijn ogen meer rauwe en pure en bovendien gratis te bezoeken Karahantepe mank. Niettemin blijft ook deze site speciaal. We kijken vanaf de hoge omloop naar diervormen en symbolen op stenen pilaren in ronde cirkelvormige ruimten van 11.500 jaar oud. 

Göbekli geniet al ruime bekendheid en er komen nu al busladingen toeristen naar toe. Onze inschattingen zijn dat dit deel van Turkije over enige jaren de hotspot ter wereld gaat worden van de archeologie en magneet voor nog veel meer toerisme.

We sluiten de dag af in Şanliurfa, de oude stad die vroeger Urfa en Edessa heette. Volgens de overlevering werd Abraham hier geboren. 

In het Balikligöl Park is het druk met families die langs de vijvers wandelen en de heilige vissen voeren. We mengen ons in de menigte en drinken thee in de schaduw van de bomen. 

Geboortehuis van Abraham

De Grot van Abraham

Het park krijgt een welhaast sprookjesachtige uitstraling als de schemering invalt en neonverlichting alles mooi doet opkleuren. 

De bazaar is veelbelovend, maar is al aan het sluiten, dus zoeken we een restaurantje buiten het park op. Daar genieten we van pittige kipspiezen met lekkere bijgerechten. Een ober brengt ons zelfs terug naar de camper – een vriendelijke geste die de dag mooi afrondt.

’s Avonds, terug bij de camper, genieten we buiten nog even van een koel drankje. Een volle dag vol historie en indrukken komt langzaam tot rust.